Topografiyalíq anatomiya páni boyínsha oqíw metodikalíq-kompleks

29 -Ámeliy Shınıǵıw: BARMAQ AMPUTACIYASÍ HÁM EKZARTIKULYATCIYASÍ
Sabaqtıń maqseti. Studentlerge at hám qaramal arqa ayaqlarınıń anatomo-topografikalıq dúzilisi hám nervlerin awırıwsızlandırıwni puqta úyretiw.
Úskene hám ásbap-úskeneler. Reńli kesteler, arqa ayaq skeleti, mulyajlar, qotirilgan preparatlar, ólik hám qaraw daǵı haywanlar, 2% hám 3% li novokain eritpesi, shpris, iyneler, Kuper qayshısı, 3-5% li yodning spirt degi eritpesi, paxta.
Sabaqtıń ótiliw usılı. Ámeliy shınıǵıw xirurgiya klinika sida, veterinariya punktarida, sharwashılıqqa qánigelestirilgen fermer xojalıqlarında aparıw múmkin.
Barmaqlar amputasiyasi hám ekzartikulyatsiyasi
Íyt hám pıshıqlar ayaǵınıń tómengi bóleginde tiykarınan, barmaqlarında salmaqli zaqım aliwlar, Mexanikalıq jaralarda amputasiya ótkeriledi. Iri hám mayda shaqlı haywan hám shoshqalarning barmaqlarında irińli, nekroz hám túrli zaqım aliwlarde amputasiya ótkeriledi.
Ekzartikulyatsiya- amputaciyanıń ayırım hádiysesi bolıp tabıladı, qaysı bir ayaq yamasa barmaqtı buwın arqalı ajıratıp taslanadı.
Ayaqlarda amputasiya ótkeriw usılı. Haywannıń qaptal tárepi menen jatqızıp fiksatciya etiledi. Narkoz isletiledi.
Operaciya texnikası. Bólek usılı. Operaciya sheńberin joqarı bóleginde esmarx lentasi ótkerip baylanısadı, keyin amputasiya pichog'ini suyek toqımasına barǵanǵa shekem yushmoq toqımanı siqib shotdi hám kúsh menen ichqaridan sırtqa qaray ter iva bulshıq et bólegin birge qosıp toqımanı pútin kesadi, keyin kesilgen bólimlerdi taza siyle menen joqarıǵa suyekusti perde qatlamın suyek toqımasınan ajratıladı, keyin suyekti arralab alıp taslanadı. Kesilgen suyek ushındaǵı tegis emes qırlardı Liston qısqıshı arqalı tegislenedi, ótkir artıq qabıǵın Folkman qasıqshası menen arralangan sızıqtan 2-4 mm joqarı suyekusti perdesin alıp taslaydı. Qanap atırǵan tamırlar baylanısadı, nerv talshıqları ılajı bolǵanınsha, tartıp keyin lezviya menen kesiledi, qoyılǵan Esmarx jgutini bosatıp qan aǵıwdı toqtatadı hám Operaciyanı tamamlawdan aldın teri-bulshıq et úzindilerin bir-birine tikip suyek burtog'ini jaqsılap jabadı.
Gúyis qaytarıwshı haywan hám Shoshqalardı ekinshi hám úshinshi buwınlarınan ajıratıp taslaw. Barmaqtı ekinshi buwından ajıratıw ushın tuyaqtıń proksimal dorsal hám palmar (plantar) táreplerden teri kalta kesiledi. Nátiyjede payda bolǵan teri úzindilerin 2-3 sm jalǵızlantiriladi. Ekinshi pánjeni buwın shemirshek iva baylamın kesip, odan keyin tuyaq menen birge qosıp ekinshi barmaq súyegin alıp taslaydı. Odan keyin joqarıdaǵı pánje súyegine jaylasqan qaldıq baylamlardı dıqqat menen pataslıqlardan tazalaydı, shemirshek qabatın Lyuer yamasa Folkman ótkir qasıg'i menen qırqıp taslaydı. Operaciya tawsılǵannan keyin waqtınsha qoyılǵan Osmaru gemastatik lenta sheship alınadı hám qan toqtatıladı. Kesilan teri úzindilerin bir-birine qısqasha etip baxiya ótkerip tiǵizlap tiqiladi. Buwın shóltog'iga dyogot surtilgan matoxni basıp bekkem baylanısadı.