To’plamning muallifi to’g’risida ma’lumot

To‘rt taktli dizelning ish sikli

Karbyuratorli dvigatellardan dizellarning asosiy farqi ish jarayonida lining silindrlariga yonilg'i aralashma emas, havo va yoqilg‘i alohida kiritiladi.K iritish takti (2.3- a rasm). Porshen YUCHN dan PCHN ga qarab harakat qiladi, kiritish klapani (1) ochiq holatda boiadi. Silindr ichi va inshqi rnuhit bosimlarining farqi (silindr ichidagi bosim tashqi muhit Itosimidan kamroq) havoni silindr ichiga avvalgi taktdan qolib ketgan

— kiritish lakti; b — siqish takti; d — kengayish takti; e — chiqarish takti;

/ — kiritish klapani; 2 — forsunka; 3 — chiqarish klapani; 4 — silindr;

5 porshen; 6 — yuqori bosimli yoqilg‘i nasosi.

biroz qoltliq gazlar bilan aralashishiga olib keladi. Kirish takti oxirida silindr ichidagi bosim 0,08—0,09 Mpa, harorat 320—340°K ni tashkil qiiadi.

Siqish takti (2.3- b rasm) — kiritish va chiqarish klapanlari yopiq holatda bo'ladi. Porshen PCHN dan YUCHN ga qarab harakat qilib havo bilan biro/ qoldiq aralashmasini siqadi. Dizellarda siqish daraja qiymati kalla bo'lganligi (14—18) sababli siqish takti oxirida silindrdagi bosimni 3,5 4,0 Mpa, haroratni 750—850°K ga oshishiga olib keladi, (silindrdagi harorat yoqilg‘ini o‘z-o‘zidan alangalanish haroratidan balandroq). Porshen YUCHN ga biroz yetilmaganida yuqori bosimli yoqilg'i nasosi (6) dan yuborilgan suyuq yoqilg"i forsunka (2) tomonidan silindr ichiga purkaladi. Siqilgan va qizigan havoga forsunka yoqilg‘ini katta bosimda purkashini ta’minlaydi, yoqilg‘i qizigan havo va qoldiq gazlar bilan birlashib ishchi aralashmani tashkil qiiadi. Yoqilg‘ining ko‘p qisnii o‘z-o‘zidan alangalanib yonadi. Yongan gazlarning harorati 1900—2400"K, bosimi 5,5—9 Mpa ga yetadi.

Kengayish takti (2.3- d rasm). Klapanlar yopiq holatda bo‘ladi. Porshen (5) kengayayotgan gazlar bosimi ostida YUCHN dan PCHN ga qarab harakatlanadi va shatun orqali tirsakli valni aylantirib foydali ish bajaradi. Takt boshlanganida yoqilg‘ining qolgan qismi ham yonib bo‘ladi. Ish bajarish taktining oxirida gazlar bosimi 0,2—0,3 Mpa ga, harorat esa 900— 1200"K gacha kamayadi.