To sh k en t «0 ‘z b e k isto n»

9 -  S. A hm ad
129

---

B U QA L A M U N   BILAN  U C H R A S H U V
-   S iz   meni 
tanimaysiz, 
ukaginam. 
K o‘p  joylarda 
jonfido  qilib  ishlaganman.  Badbaxt  sho‘ro  qadrim izga 
yetmagan.  Ishla,  desa  ishlayveribmiz,  ishlayveribmiz.  Shun­
cha  ishlab  biron  kun  ro ‘shnolik  ko‘rmadik...
Ana shu «ro‘shnolik»  ko‘rmagan odam  hozirgina eshikdan 
kirib  keldi.  U  ikki  q o ‘llab  ko‘risharkan,  qalamlariga  qudrat, 
qalamlariga  qudrat,  deya  barmoqlarim ni  birm a-bir  ezib 
chiqdi.
Rivoyatlarda  aytilishicha,  X izr  boboning  o ‘ng  panja- 
laridagi  barmoqlaridan  birida  suyak  yo‘q  emish.
Uning  bu  ishidan  ensam  qotib,  «Xotirjam  bo‘ling,  men 
X izr  buva  emasm an»,  deya  qo‘limni  siltalab,  hovuchidan 
chiqarib  oldim.
-   Shunday  deysiz-u,  ammo  yozuvchi  xalqi  yarim  Xizr 
hisobida  yuradi.  Siz  meni  tanimaysiz.  Bir  chekkada  qo- 
lib  ketgan  bandayi  rm^mindirman.  K elm og‘imdan  murod 
shuldirkim,  men  bechorani  «pensiya»  masalasida  bisyor 
ranjitdilar.  Arzihol  qilishdan  m urod  yordam ingizdan  picha 
umidvorlikdir.  Tanimasni  siylamas,  deganlaridek,  avval 
kimligimni  shoshilmay  aytib  bersam...
-   Sizni  juda  yaxshi  taniyman, -  dedim.
Birdan  uning  popugi  pasayib  qoldi.  U m idvor  bo‘lib 
turgan  k o ‘zlari  m a’yus  tortdi.  Ikki  qoshi  o ‘rtasiga  tuguncha 
tushdi.  Kimligini  bilgan  yozuvchidan  madad  kutish  behuda 
ekanidan  hafsalasi  pir  b o id i.  Meni  ham  xayol  tortdi.  0 ‘yla- 
yapman.  K o‘z  oldimda  tirikchilik  deb  harom-xarishdan  hazar 
qilmagan,  yetim -yesim ing  haqini  seskanmay  bcmalol  hazm 
qilib  ketaveradigan  bir  kim sa  paydo  b o ‘ldi.
130

---

Siz  ham  albatta  taniysiz.  Bu  haqda  gurunglarda  k o ‘p 
gapirganman.  U  partiyaga  o ‘tayotganda,  dinga  munosa- 
batingiz  qanday,  degan  savol  tushadi.  Shunda  u  javob 
o ‘m iga  sumkasidan  kolbasa  chiqarib,  g ‘arch-g‘arch  tishlab 
ko‘rsatgan.
Uning  dinsiz  ekaniga  qanoat  hosil  qilgan  majlis  ahli 
ikkinchi  savolga  o ‘tadilar.  Bu  xiyla  nozik  savol  edi.
-   Otangiz  o ‘ttizinchi  yilda  qayerda  va  nim a  ish  qilgan?
Qahram onim iz  pastki  labini  so‘rib,  andakkina  shiftga
boqib  turgandan  keyin  dadil  javob  beradi:
-   Iltimos,  bunday  savolni  bermanglar.  M ening  otam  hech 
qachon  boMmagan.
Uning  o g ‘ziga  shartta  urishadi.
-   Nima,  Odam  atodek  otasiz  tu g‘ilganmisiz?  Yoki 
onangiz  tushlarida  homila  boMganmilar.  Aytavering...
-   M en  otamdan  voz  kechganman.  Otam  bosmachi  b o ‘l- 
gan.  Shu  gapni  eshitishim  bilan  undan  voz  kechib,  fami- 
liyamni  o ‘zgartirganman.
-   M asalan,  o ‘zingizga  qahaqa  familiya  tanlagansiz?
U  yana  ostki  labini  so ‘rib,  shiftga  qarab  o ‘ylandi.  Oxiri 
aytish juda  qiyin  b o ‘lgan  gapni  zo ‘rlab  tiliga  chiqardi.
-   Ikromov  degan  familiyani  tanladim.