“tiqxmmi” Milliy tadqiqot universiteti Moliyaviy hisob va hisobot fanidan

-tushum miqdorini aniq belgilash mumkin bo’lganda;

-ushbu operatsiyalar bilan bog’liq iqtisodiy manbaning korxonaga kelib tushish imkoniyati mavjud bo’lsa;

-sarflangan va kutilayotgan xarajatlar miqdorini aniq belgilash mumkin bo’ladi.

4.Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobot ko’rsatkichlarining tavsifi

4.Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobot ko’rsatkichlarining tavsifi

Iqtisodiyotning erkinlashuvi bilan sof foydaning tarkibi va shakllanish manba muhim ahamiyat kasb etmoqda. Korxona xo’jalik faoliyati sof foydasini shakllantirishda uning manba moliyaviy natijalarni ifodalovchi ko’rsatkichlar tarkibiga bog’liq bo’ladi. O’z navbatida moliyaviy natijalarni shakllantirish manbasi korxona faoliyatida sodir etilgan xo’jalik jaryonlari va ularning moliyaviy natijalari hisoblanadi. Ushbu jarayonlarning umumiy hajmidan kelib chiqqan holda, korxona xo’jalik faoliyatining moliyaviy natijalarini quyidagi qismlarga ajratgan holda aniqlash maqsadga muvofiqdir:

-asosiy faoliyatning moliyaviy natijalari;

-moliyaviy faoliyatning natijalari;

-umumxo’jalik faoliyatining moliyaviy natijalari;

-favqulodda foyda va zararlar;

-yakuniy moliyaviy natija ko’rastkichlari.

Har qanday xo’jalik yurituvchi su’yektning asosiy daromad manbai va foyda hajmi ularning asosiy faoliyatidan olinadi. Asosiy faoliyatning daromadlari mahsulot sotishdan ko’rilgan daromad va operatsion daromaddan tashkil topadi. Asosiy faoliyat xarajatlari sotilgan mahsulot tannarxi va davr xarajatlarining yig’indisidan iboratdir. Asosiy faoliyatning moliyaviy natijasini aniqlash ikki bosqichda amalga oshiriladi. Birinchi bosqichda mahsulot sotishdan olingan daromad summasidan sotilgan mahsulot tannarxi ayiriladi va mahsulot sotishdan ko’rilgan yalpi foyda aniqlanadi. Yalpi foyda summasiga asosiy faoliyatdan ko’rilgan boshqa daromadlar summasi qo’shiladi va davr xarajatlari summasi ayiriladi. Natijada asosiy faoliyat foydasi (zarari) aniqlanadi.

Asosiy faoliyatdan ko’rilgan moliyaviy natijani aniqlashda, ushbu faoliyat turi bo’yicha olingan boshqa daromad va qilingan boshqa xarajatlar alohida ahamiyatga ega.