“tiqxmmi” Milliy tadqiqot universiteti Moliyaviy hisob va hisobot fanidan

Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobotda daromadlar olish bilan bog’liq xarajatlarni quyidagi guruhlar bo’yicha ko’rsatish mumkin:

1-Mahsulotning ishlab chiqarish tannarxi;

2-Davr xarajatlari;

3-Moliyaviy faoliyat bo’yicha xarajatlar;

4-Favqulodda zararlar.

2.Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobotning huquqiy va me’yoriy asoslari

2.Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobotning huquqiy va me’yoriy asoslari

Moliyaviy natijalarni aniqlash va ular to’g’risidagi ma’lumotlar berish moliyaviy hisobot ma’lumotlaridan foydalanuvchilar uchun o’ta ahamiyatlidir. Shuning uchun ham har qanday tuzumda faoliyat yuritayotgan xo’jalik su’yektlar o’z faoliyatlarining moliyaviy natijalarini aniqlaydilar. Albatta bunda mamlakatda amal qilayotgan moliyaviy natijalar hisobi va hisobotini tartibga soluvchi huquqiy va me’yoriy hujjatlar alohida ahamiyatga ega.

Respublikamizda korxona moliyaviy natijasini aniqlashning uslubiyati ishlab chiqilgan bo’lib, u O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999-yil 15- fevraldagi 54-son Qarori (yangi tahriri 2003 yilda 444-sonli qaror bilan tasdiqlangan) bilan tasdiqlangan «Mahsulot (ishlar, xizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotish xarajatlarining tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to’g’risidagi Nizom»ga muvofiq xo’jalik yurituvchi su’yekt faoliyatining moliyaviy natijalari foydaning quyidagi ko’rsatkichlari bilan tasniflanadi:

-mahsulotni sotishdan olingan yalpi foyda, bu sotishdan olingan sof tushum bilan sotilgan mahsulotning ishlab chiqarish tannarxi o’rtasidagi tavofut sifatida aniqlanadi:

• YaF= SSТ-IТ
• bunda, YaF - yalpi foyda;
• SSТ - sotishdan olingan sof tushum;
• MТ - sotilgan mahsulotning ishlab chiqarish tannarxi;
• -asosiy faoliyatdan ko’rilgan foyda, bu mahsulotni sotishdan olingan yalpi foyda bilan davr xarajatlari o’rtasidagi tavofut va plus asosiy faoliyatdan ko’rilgan boshqa daromadlar yoki boshqa zararlar sifatida aniqlanadi: