Tilshunoslikka kirish fanining predmeti


MA’RUZADAGI  ASOSIY  LINGVISTIK  ATAMALAR  IZOHI



Download 0,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet108/141
Sana30.01.2021
Hajmi0,8 Mb.
#57854
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   141
Bog'liq
tilshunoslikka kirish

MA’RUZADAGI  ASOSIY  LINGVISTIK  ATAMALAR  IZOHI 
 
GRAMMATIKA  ing. grammar, nem. Grammatik  
1. 
Tilshunoslik bo’limlaridan biri, tilning grammatik qurilishi haqidagi fan.  
2. 
Tilning grammatik qurilishi. 


 
78 
GRAMMATIK    MA’NO    ing.  grammar  meaning  (significance),  nem.grammatische 
Bedeutung,  
rus.  grammaticheskoye  znacheniye.  Grammatik  hodisa  anglatgan 
ma’no. Qiyos:  
leksik ma’no. 
GRAMMATIK  SHAKL  (forma) ing. Grammar form, nem. grammatische Form, rus. 
grammaticheskaya forma. Grammatik  
hodisaning tashqi ko’rinishi, ifoda 
vositalari. 
GRAMMATIK  KATEGORIYA  ing. grammatical category. nem. grammatische Kate-
gorie, rus. grammaticheskaya kategoriya. 
 
MAVZUGA  OID  ASOSIY  MASALALAR  BAYONI 
 
Grammatika  -  yunoncha  harf  yozish  san’ati  ma’nosini  ifodalaydi. Gram-
matika  tilshunoslikning  bo’limlaridan  biridir.  U  tildagi  so’zlarning  shakllari  va  gap  
turlari bilan shug’ullanadi. U so’z birikmalari va gap bo’laklarini turlanish va tusla nish 
(paradigmatika)  nuqtai  nazardan  tadqiq  qiladi,  so’zlar  orasidagi  le ksik-semantik 
aloqalarni tekshiradi. Grammatika so’z turkumlari va gaplarning tuzulishini o’rganadi. 
Grammatikaning ko’pgina  t a r m o q l a r i   mavjud: 
1. T a sh q i  grammatika - so’z turkumlarining gapdagi vazifalarini o’rganadi. 
2.  I  ch  k  i   grammatika - so’zlarning morfologik va ritmo-melodik jihatdan tuzilishini 
tekshiradi. 
3. D e s k r e p t i v  (izohli) grammatika. Izohlash metodi asosida so’z, so’z birikmalari 
va gaplarning qat’iy sinxronik izohini o’rganadi. 
4.  T  a  r  i  x  i  y    grammatika  tilning  turli  davrdagi  tarixiy  taraqqiyot  yollarini 
chog’ishtirgan holda so’zlar va so’z birikmalari va gaplarning nutq birligi sifatida te k-
shiradi. 
5. Q i y o s i y  grammatika kelib chiqishi bir bo’lgan yoki bir bo’lmagan turli tillarning 
grammatik qurilishini qiyoslash asosida tadqiq qiladi. 
6. Q i y o s i y - t a r i x i y  grammatika til hodisalarining tarixiy rivojlanish bo sqichla-
rini qiyosiy jihatdan o’rganadi. 
7. A k a d e m i k  grammatika ma’lum davrning (mamlakatning) asosiy ilmiy tas hkiloti 
tomonidan ma’qullangan normativ grammatikasidir. 
8. N o r m a t i v  grammatika til hodisalariga oid qoidalarga ma’lum norma belg ilaydi, 
ya’ni to’g’ri va na’munali so’z shakllari va sintaktik  qurilma modellarini  tavsiya etadi. 
 
Grammatika o’z  k a t e g o r i y a lariga ega. Grammatik kategoriya deganda 
maxsus ko’rsatkichlar yordamida so’zlarning o’zgarishi, birikishi va gap tuzish qoid a-
lariga  asoslangan  umumgrammatik  tushuncha anglashiladi. Grammatik kategoriyalar: 
a) morfologik va b) sintaktik kategoriyalarga bo’linadi. 
 

Download 0,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   141




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish