Tilshunoslik va uning bo’limlari III. Takrorlash: O‘tilgan mavzuni takrorlash IV. Darsning maqsadi

Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz, elga e’tiborsiz (A.Navoiy)

Foydalaniladigan adabiyotlar:

1) «Ona tili» 7-sinf uchun darslik.

I. Darsning borishi:

a) salomlashish

b) navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish

c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish

II. O’tgan mavzuni so’rash.

a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.

b) Frontal (guruh bilan ishlash)

ASOSIY ATAMALAR LUG‘ATI
Aniqlovchi - hokim bo‘lakdan anglashilgan predmetning belgisini yoki uning kimga qarashli ekanligini bildiruvchi bo‘lak.

Atama - ilm-fan, texnika, san'atga oid bir ma'noli so‘z.

Buyruq gap - buyurish, da'vat qilish mazmunini bildiruvchi gap.

Darak gap - xabar, darak mazmunini bildiruvchi gap.

Dialog- ikki kishi o‘rtasidagi suhbat.

Ega - kesimga bog‘lanib, kim?, nima?, qayer? so‘roqlari-ga javob bo‘luvchi bosh bo‘lak.

Fonetika - nutqning tovush tizimini o‘rganuvchi tilshunoslik bo‘limi.

Gap- ohang va fikr tugalligiga ega bo‘lib, kesimlik shakl-lari orqali ifodalanuvchi so‘z yoki so‘zlar qo‘shilmasi.

Graflka - yozma nutqning harflar tizimini o‘rganuvchi tilshu­noslik bo‘limi.

Harf - tovushning yozuvdagi ifodasi.

Hol - kesimga bog‘lanib, uning belgisini bildiruvchi bo‘lak.

Ibora - ma'nosi bir so‘zga teng keladigan ko‘chma ma'no-dagi so‘zlar qo‘shilmasi.

Istak gap - istak, xohish mazmunini bildiruvchi gap.

Juft so‘z - bir-biriga yaqin yoki zid ma'noii so‘zlarning o‘zaro birikishi natijasida hosil bo‘lgan so‘z.

Kesim - gapning mazmuniy markazi.

Kirish so‘z - so‘zlovchining o‘z fikriga munosabatini bildimvchi so‘z.

Ko‘chirma gap - o‘zgalaming aynan keltirilgan gapi.

Leksikografiya - lug‘at va uning turlarini o‘rganuvchi tilshunoslik bo‘limi.

Leksikologiya - so‘z va uning xususiyatlarini o‘rganuvchi tilshunoslik bo‘limi.

Ma'nodosh so‘zlar - shakli har xil, lekin ma'nosi bir-biriga yaqin so‘zlar.

Morfologiya - so‘z turkumlari va ulaming xususiyatlarini o‘rganuv­chi tilshunoslik bo‘limi.

Mustaqil so‘zlar - atash ma'nosiga ega bo‘lgan, so‘roqqa javob bo‘-ladigan, sintaktik vazifa bajaradigan so‘zlar.

Olinma so‘zlar - boshqa tillardan kirgan so‘zlar.

Orfoepiya - so‘zlarning to‘g‘ri talaffuz qilinishini o‘rgatadigan til­shunoslik bo‘limi.

Orfografiya - so‘zlarning to‘g‘ri yozilishini o‘rgatadigan tilshunoslikbo‘limi.

Paronim - aytilishi va yozilishiga ko‘ra bir-biriga yaqin so‘zlar.

Punktuatsiya - tinish belgilari haqidagi tilshunoslik bo‘limi.

IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.

V. Uyga vazifa.

VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
O’IBDO’: ________________________