"Tilshunoslik" kаfedrаsi mudiri U. Qo’ziyevga uzb cu 20 203-2-kurs



Download 211,5 Kb.
bet5/11
Sana24.03.2022
Hajmi211,5 Kb.
#508124
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
marjona

Frazemalarning semantik tarkibi


Frazemalarning semantik turlari. 
Frazema ma’nosi bilan uning 
tarkibida qo’llangan leksemalar ma’nosi o’rtasidagi munosabat asosida frazemaning 
ikki semantik turi farqlanadi: 
1. F r a z e o l o g i k b u t u n l i k. Bunday frazemaning umumlashgan ko’chma 
ma’nosi frazema tarkibidagi leksemalar ma’nosi bilan izohlanadi. Masalan, 
tepa sochi 
tikka bo’lmoq
frazemasi yaxlit holda "g’azablanmoq" ma’nosini –umumlashgan 
ko’chma ma’noni anglatadi. Bunday ko’chma ma’noga esa kishi darg’azab bo’lganida 
uning badanidagi tuklarning sezilar-sezilmas harakatga kelishi (psixo-fiziologik holat) 
asos bo’lgan, demak, frazemaning ko’chma ma’nosini frazema tarkibidagi so’zlarning 

o’z ma’nolari bilan izohlash mumkin. Ya n a: 


Ona suti og’zida
frazemasi yaxlit holda 
"hali yosh", "tajribasiz" ma’nosini anglatadi, bunday ko’chma ma’noni esa frazema 
tarkibidagi so’zlar ma’nosi bilan izohlash mumkin: 
"Mahmadona, shumsan-da. Ona 
suting og’zingda-yu, soqolimning oqiga qaramay aql o’rgataman deysan".
(O.) 
2. F r a z e o l o g i k ch a t i sh m a. Bunday frazema ifodalagan ko’chma 
ma’no frazema tarkibidagi so’zlar anglatgan leksik ma’nolar bilan izohlanmaydi. 
Masalan, 
ikki qo’lini burniga tiqib
frazemasi "quruqdan quruq, evaziga hech narsa 
olmay" ma’nosini ifodalaydi, bu ma’noni frazema tarkibidagi so’zlarning ma’nolari 
bilan izohlab bo’lmaydi: 
"Kelmagandan keyin, domlaga "ozodlik" olib kelish kerak-da. 
Bu bo’lsa shumshayib, ikki qo’lini burniga tiqib keldi".
(P.T.) 
"...Senga ish yo’q!"-deb, 
bizni quvib yubordi. Katta o’g’lim bilan ikki qo’limizni burnimizga suqib o’z uyimizga 
bordik". 
(S.A.) 
Frazeologik butunlik bilan frazeologik chatishma orasida ma’lum umumiylik va 
tafovutlar bor. Ularni quyidagicha izohlash mumkin: 

Download 211,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish