Tillar kafedrasi farmatsevtik terminologiya fanidan sanoat farmatsiyasi fakulteti uchun

Tarqatma materiallar

Ot

Predmet nomini bildirib, kim? yoki nima? savollariga javob beradigan so‘z turkumiga ot deyiladi.

Lotin tilida otlar uchta rodga ega:

genus masculinum - mujskoy rod

genus femininum - jenskiy rod

genus neutrum - sredniy rod.

Lug‘atda otlar maxsus harflar bilan belgilanadi:

m - mujskoy rod

f - jenskiy rod

n - sredniy rod.

Lotin tilida otlar ikkita songa ega:

Numerus Singularis - birlik son

Numerus Pluralis - ko‘plik son.

Lotin tilida otlar beshta kelishik bo‘yicha turlanadi:

Casus Nominativus- bosh kelishik - kim? nima?

Casus Genetivus - qaratqich kelishigi - kimning? nimaning?

Casus Dativus - jo‘nalish kelishigi - kimga? nimaga?

Casus Accusativus - tushum kelishigi - kimni? nimani?

Casus Ablativus - chiqish kelishigi - kimdan? nimadan?

Turlanish	Gen. Sing. qo‘shimchalari
I	ae
II	i
III	is
IV	us
V	ei

Turlanish	Nom. Sing.	Gen. Sing.	Negizi
I	Gutta	guttae	gutt
II	sirupus	sirupi	sirup
III	liquor	liquoris	liquor
IV	fructus	fructus	fruct
V	species	speciei	speci

I - turlanishdagi otlarning kelishik qo‘shimchalari

Casus	Singularis	Pluralis
Nom.	A	ae
Gen.	Ae	arum
Dat.	Ae	is
Acc.	Am	as
Abl.	A	is

Turlanish namunasi

Casus	Singularis	Pluralis
Nom.	Herba	herbae
Gen.	Herbae	herbarum
Dat.	Herbae	herbis
Acc.	Herbam	herbas
Abl.	Herba	herbis

Sanoat farmatsiyasi

6-dars

Mavzu:Aniqlovchi.Moslashgan vamoslashmagan aniqlovchilar.Moslashmagan aniqlovchi atamalarni tarjima qilish. Predlog va bog’lovchilar

Ta`lim texnologiyasining modeli

O`quv soati : 80 daqiqa	Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli	Amaliy
Dars rejasi	Aniqlovchi. Moslashgan va moslashmagan aniqlovchilar Aniqlovchilarning shartli tasvirini tuzish 4. Moslashmagan aniqlovchili atamani tarjima qilish 5. Leksik birliklar
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi: Aniqlovchi; Moslashgan va moslashmagan aniqlovchilar; aniqlovchilarning shartli tasvirini tuzish; moslashmagan aniqlovchili atamalarni tarjima qilish; retsept va uning tuzilishi bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular bo`yicha talabalarning ko`nikma va malakalarini shakllantirish; talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga “mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar: - Lotin tilidagi ot, otlarning rodi, kelishigi, turlanishi, lug`at shakli; I turlanishdagi otlar, ularning kelishik qo`shimchalari, leksik birligi bo`yicha talabalar tomonidan o`zlashtirilgan bilimlarni nazorat qilish; -moslashgan va moslashmagan aniqlovchilar bo`yicha ma`lumotlar Berish va shartli tasvirini tuzishni o`rgatish; -moslashmagan aniqlovchili atamalarni tarjima qilishni o`rgatish; - mashqlar yordamida mavzular bo`yicha ko`nikma va malakalarni shakllantirish.		O`quv faoliyatinig natijalari: - Lotin tilidagi ot, otlarning rodi, kelishigi, turlanishi, lug`at shakli; I turlanishdagi otlar, ularning kelishik qo`shimchalari va leksik birligi bo`yicha o`zlashtirganlik darajasini ko`rsatadi. - moslashgan va moslashmagan aniqlovchi-larni biladi va ajrata oladi va shartli tasvirini tuzishni biladi; -moslashmagan aniqlovchili atamalarni tarjima qila oladi; - moslashgan va moslashmagan aniqlovchili atamalarni ajrata oladi, shartli tasvirdandan foydalanib, atamalarni tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari		Tushuntirish asosida mustaqil o`qish, muammoli savollar, shartli tasvir, mashqlar
Ta`lim vositalari		O`quv qo`llanma, jadvallar,doska

Ta`lim shakllari	Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti	Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan auditoriya
Monitoring va baholash	Savol-javob, talabalarning faoliyatini tahlil qilish

Texnologik xarita

Dars bosqichi	Vaqti	O`qituvchi faoliyati	Talaba faoliyati
1-bosqich Mavzuga kirish Tashkiliy qism	5 min.	1.1.Mavzu nomi bilan tanish-tiradi. Darsning maqsadi va kutila-yotgan natijalar bilan tanish-tiradi. Mashg`ulot rejasi bilan tanishtiradi. 1.2.Mavzu bo`yicha asosiy tushunchalarni; adabiyotlar ro`yxatini aytadi.	1.1.Tinglaydi. Diqqatini darsni maqsadi va vazifalarini tinglashga qara-tadi; ularning muhokoma-sida ishtirok etadi. 1.2.Aniqlashtiradilar, savollar beradilar.
2-bosqich Asosiy 1. O`zlashti-rilgan bilimlarni nazorat qilish 2.Yangimavzunio`zlashtirish 3. Leksikbirlikbilantanishtirish 4. Ko`nikma-larnishakllan tirishuchunmashqlarbajarish	20 min. 20 min. 20 min.	2.1. Yozma ravishda bajarish uchun berilgan uy vazifasining bajarilishini nazorat qiladi. 2.2. O`qish uchun berilgan 25- betdagi 5- mashqning o`qilishini nazorat qiladi. 2.3. Lotin tilidagi ot, otlarning rodi, kelishigi, turlanishi, lug`at shakli; I turlanishdagi otlar, ularning kelishik qo`shimchalari bo`yicha talabalar tomonidan o`zlashtirilgan bilimlarni nazorat qiladi.O`zlashtirilgan bilimlar quyidagi savollar yordamida nazorat qilinadi: a) Lotin tilida otlar nechta rodga ega? Jadval yordamida yozing: tomchi b) Lug‘atda otlarning rod belgisi qanday ko‘rsatiladi? Jadval yordamida yozing: suv c) Otlar nechta songa ega? Jadval yordamida yozing: nastoyka d) Lotin tilida otlar nechta kelishikka ega? e) Otlar nechta turlanishga ega? f).Otlarning lug‘at shakli qanday yoziladi? g) I turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi? 2.4. Uyda yodlangan l/b ni (12§) nazorat qiladi. L/bni individual kartochkalar yordamida yozma ravishda nazorat qiladi. 2.5. Moslashgan va moslash-magan aniqlovchilar bo`yicha ma`lumotlar beradi.; aniqlov-chilarning shartli tasvirini tuzishni; moslashmagan aniqlovchili atamalarni tarjima qilishni o`rgatadi. (13,14§) 2.7.Qo`llanmaning 15-§ da berilgan so`zlar bilan tanishtiradi. 2.8. Qo`llanmaning 29-betidagi 2,3-mashqlarning yozma bajarilishini nazorat qiladi.	2.1. Bajargan uy vazifasini ko`rsatadi,savollarga javob beradi. 2.2.Tinglaydi, navbatma-navbat javob beradi,o`qish qoidalarini o`zlashtirganlik darajasini ko`rsatadi. 2.3.Savollarga javob berishda ishtirok etadi va o`zlashtirganlik darajasini ko`rsatadi. Diqqatini doskaga qaratadi, doskaga yozilgan so`zlarni daftariga yozib boradi, navbatma-navbat javob beradi, o`rtog`ining xatosini (bo`lsa agar) tuzatishda ishtirok etadi. 2.4. Yozmaishdaftarigayozadi va l/bni o`zlashtirganlik darajasini ko`rsatadi. 2.5.Tinglaydi, daftariga yozib boradi va mustaqil ravishda moslashgan va moslashmagan aniqlovchi-lar; aniqlovchilarning shartli tasvirini tuzish; moslashma-gan aniqlovchili atamalarni tarjima qilish mavzulari bilan tanishadi. 2.7.Tinglaydi. Navbatma- navbat 3 tadan so`z o`qiydi. 2.8.Mashq bajarishda ishtirok etadi, grammatik qoidalarni egallaganligini ko`rsatadi, mashq bajarish jarayonida shartli tasvirlar-dan foydalanadi.

3-bosqich Yakuniy

5 min.

3.1.Darsning rejalashtirilgan maqsadlariga erishilganlik darajasini va talabalar faoliyatini tahlil qiladi va baholaydi. 3.2.Uyga vazifa beradi: Uy vazifasi o`quv qo`llanma-ning 33-betida berilgan.

Jarayonda ishtirok etadi. Vazifani yozib oladi.

Tarqatma materiallar

1.Moslashgan aniqlovchili atama:

qanaqa?
oq mum

Atamalarning har bir turiga shartli tasvir tuzish mumkin:

S O

Otni O, sifatni S deb belgilaymiz. Atamaning shartli tasviri quyidagicha bo‘ladi:

O S (Nom.)

2. Moslashmagan aniqlovchili atama:

nimaning?

Valeriana nastoykasi

O2 O1

O1 (Nom.)

O2 (Gen.)

Nom. tinctura Valerianae

Gen. tincturae Valerianae.

Leksik birlik bo`yicha:
12-§ 12-§

1- variant 2- variant
1. nastoyka 1. mikstura

2. suv 2. mum

3. tabletka 3. o‘t, yer ustki qismi

4. hab dori 4. o‘simlik

5 .tomchi 5. kurtak

6. valeriana 6. qayin

7. oqqaldirmoq 7. yalpiz

8. marvaridgul 8. tirnoqgul

9. moychechak 9. chayono‘t

10. limonnik 10. sano


Sanoat farmatsiyasi

7-dars

Mavzu: Farmatsevtik retsept va uning tuzilishi

Ta`lim texnologiyasining modeli

O`quv soati : 80 daqiqa		Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli		Amaliy
Dars rejasi		1. Moslashgan va moslashmagan aniqlovchilar 2. Aniqlovchilarning shartli tasvirini tuzish 3. Moslashmagan aniqlovchili atamani tarjima qilish 4.Farmatsevtik retsept va uning tuzilishi
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi: Moslashgan va moslashmagan aniqlovchilar; aniqlovchilarning shartli tasvirini tuzish; moslashmagan aniqlovchili atamalarni tarjima qilish; Farmatsevtik retsept va uning tuzilishi bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular bo`yicha talabalarning ko`nikma va malakalarini shakllantirish; talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga “mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar: - Lotin tilidagi ot, otlarning rodi, kelishigi, turlanishi, lug`at shakli; I turlanishdagi otlar, ularning kelishik qo`shimchalari, leksik birligi bo`yicha talabalar tomonidan o`zlashtirilgan bilimlarni nazorat qilish; -moslashmagan aniqlovchili atamalarni tarjima qilishni o`rgatish; - mashqlar yordamida mavzular bo`yicha ko`nikma va malakalarni shakllantirish. - Farmatsevtik retsept va uning tuzilishi bo`yicha ma`lumotlar berish; - retseptlarni tarjima qilish yordamida mavzular bo`yicha ko`nikma va malakalarni shakllantirish.				O`quv faoliyatinig natijalari: - Lotin tilidagi ot, otlarning rodi, kelishigi, turlanishi, lug`at shakli; I turlanishdagi otlar, ularning kelishik qo`shimchalari va leksik birligi bo`yicha o`zlashtirganlik darajasini ko`rsatadi: - moslashgan va moslashmagan aniqlovchi-larni biladi va ajrata oladi; - moslashgan va moslashmagan aniqlovchili atamalarni ajrata oladi, shartli tasvirdandan foydalanib, atamalarni tarjima qila oladi. - Farmatsevtik retsept va uning tuzilishini biladi; - retseptlarni tarjima qila oladi.ko`plik son shakllarini hosil qila oladi.
Ta`lim usullari				Tushuntirish asosida mustaqil o`qish, muammoli savollar, mashqlar
Ta`lim vositalari				O`quv qo`llanma, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari				Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti				Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan auditoriya
Monitoring va baholash				Savol-javob, talabalarning faoliyatini tahlil qilish
Texnologik xarita
Dars bosqichi	Vaqt		O`qituvchi faoliyati		Talaba faoliyati
1-bosqich Mavzuga kirish Tashkiliy qism	5 min.		1.1.Mavzu nomi bilan tanishtiradi. Darsning maqsadi va kutilayotgan natijalar bilan tanishtiradi. Mashg`ulot rejasi bilan tanishtiradi. 1.2.Mavzu bo`yicha asosiy tushunchalarni; adabiyotlar ro`yxatini aytadi.		1.1.Tinglaydi. Diqqatini darsni maqsadi va vazifalarini tinglashga qaratadi; ularning muhokomasida ishtirok etadi. 1.2.Aniqlashtiradilar, savollar beradilar.
2-bosqich Asosiy 1. O`zlash-tirilgan bilimlarni nazorat qilish 2.Yangimavzunio`zlashtirish 3. Ko`nikma-larnishakllan tirishuchunmashqlarbajarish	20 min. 20 min. 8 min. 20 min.		2.1. Yozma ravishda bajarish uchun berilgan uy vazifasining bajarilishini tekshiradi. 2.2. O`qish uchun berilgan 16- betdagi 2- mashqning o`qili-shini nazorat qiladi. 2.3. Fonetika bo`yicha o`zlash-tirilgan bilimlarni nazorat qila-di.O`zlashtirilgan bilimlar quyidagi savollar yordamida nazorat qilinadi: a) Qanday aniqlovchilarni bilasiz? Doskaga yozing va urg`u qo`ying: extractum b) Moslashgan aniqlovchi deb qanday aniqlovchiga aytiladi? c) Moslashmagan aniqlovchi qaysi so‘z turkumi bilan ifodalanadi? d) Moslashmagan aniqlovchili atama lotin tiliga qanday tarjima qilinadi? 2.4. Farmatsevtik retsept va uning tuzilishi bo`yicha ma`lumotlar beradi. (16 §) Retseptni lotin tilidagi qismi xaqida tushuncha beradi. 2.5. Qo`llanmaning 29-betidagi 2,3-mashqlarning yozma bajarilishini nazorat qiladi.		2.1. Bajargan uy vazifasini ko`rsatadi, 2.2.Tinglaydi, o`rtog`ining xatosini (bo`lsa agar) tuzatishda ishtirok etadi. Diqqatini doskaga qaratadi, navbatma-navbat javob beradi. 2.3. Savollarga javob berishda ishtirok etadi va o`zlashtirganlik darajasini ko`rsatadi. Diqqatini doskaga qaratadi, doskaga yozilgan so`zlarni daftariga yozib boradi, navbatma-navbat javob beradi, o`rtog`ining xatosini (bo`lsa agar) tuzatishda ishtirok etadi. 2.4.Tinglaydi. Retsept va uning tuzilishi bo`yicha turlanishi mavzusi bilan tanishadi. 2.5. Mashq bajarishda ishtirok etadi, grammatik qoidalarni egallaganligini ko`rsatadi.

3-bosqich Yakuniy

5 min.

3.1.Darsning rejalashtirilgan maqsadlariga erishilganlik darajasini va talabalar faoliyatini tahlil qiladi va baholaydi. 3.2.Uyga vazifa beradi: Uy vazifasi o`quv qo`llanma-ning 33-betida berilgan.

Jarayonda ishtirok etadi. Vazifani yozib oladi.

Tarqatma materiallar
RETSEPT VARAQASINING NAMUNASI

Sog‘liqnisaqlashvazirligi Muassasanomi			OKUDbo‘yichakodshakli ________ OKPObo‘yichamuassasakodi _____
RETSEPT (kattalar, bolalar uchun – keraksizi o‘chirilsin) " ____" ________________________________ 200 yil. (retsept yozilgan kun, oy, yil,)
Bemorning ismi, sharifi Yoshi Shifokorning ismi, sharifi
so‘m	tiyin
so‘m	tiyin	Shifokorning imzosi va shaxsiy muhri
		Retseptning muhlati – 10 kun, 2 oy (keraksizi o‘chirilsin)

Leksik birlik bo`yicha:
12-