Тилини ривожлантириш департаменти ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги



Download 8,89 Mb.
Pdf ko'rish
bet13/398
Sana02.06.2023
Hajmi8,89 Mb.
#948061
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   398
Alisher Navoiy nomidagi Toshkent 
davlat o‘zbek tili va adabiyoti 
universiteti 
“O‘ZBEK MILLIY VA TA’LIMIY 
KORPUSLARINI YARATISHNING NAZARIY 
HAMDA AMALIY MASALALARI”
Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya
Vol. 1
№. 01 (2021) 
12 

Metin boyu: 2000 sözcük 

Sözcük sayısı: Yaklaşık 1.000.000 
Brown derleminin ilk hazırlandığındaki içeriği Çizelge-2'de gösterilmiştir. Tümüyle insanlar 
tarafından hazırlanan bu derlemde sözcükler niteliklerine göre etiketlenmiştir. Çizelge-3'te kullanılan 
etiketler (Part-of-speech tags: POS tag) ve açıklamaları verilmiştir. Açıklama kısmında örnekler İngilizce 
verilmiştir. Günümüzde sözcüklerin etiketlenmesinde kural temelli, olasılık temelli ve öğrenmeye dayalı 
yöntemler kullanılmaktadır. Böylece DDİ alanında çalışanlar, DDİ'nin sağladığı olanakları kullanarak 
kendileri için yararlı bir aracı geliştirmektedir. 
Çizelge-2: Brown Derlemindeki Konular 
Metin türü 
Metin 
sayısı 
Oran 

Metin türü 
Metin 
sayısı 
Oran 

Haberler 
44 
8,8 
Güncel töre 
48 
9,6 

Siyasi

Kitap 

Spor 

Dergi 

Toplumsal 
Anı 
75 
15 

Spor haberleri 

Kitap 

Ekonomi 

Dergi 

Kültürel 
Çeşitli 
30 

Köşe yazıları 
27 
5,4 

Kamu belgeleri 

Köşe yazıları 

Kurumsal raporlar 

Günlük yorumlar 

Sanayi raporları 

Başyazı 

Üniversite kataloglar 
Yorumlar 
17 
3,4 

Sanayi yayınları 

Tiyatro 
Eğitim 
80 
16 

Kitap 

Doğa bilimleri 

Müzik 

Eczacılık 

Dans 

Matematik 
Dini yayınlar 
17 
3,4 

Sosyal bilimler 

Kitaplar 

Siyasal bilgiler 

Dergiler 

Uygarlık 

Risaleler 

Teknoloji 
Beceri ve uğraşlar 
36 
7,2 
Kurgu 
29 
5,6 

Kitaplar 

Roman 

Dergiler 

Hikâye 
Amerikan İngilizcesi için sözel derlem de 1990'da hazırlanmıştır. Bu derlem telefon santrali 
üzerinde geçen telefon konuşmalarından derlenmiştir. Santral derlemi olarak adlandırılan bu derlemde 
altışar dakikalık 2430 konuşmanın kaydı yer almaktadır. Kaba bir hesaplama ile 243 saatlik ses kaydının 
yazılı biçimidir. Bu tür derlemler dilin sözel incelemeleri için gerekli olduğu kadar konuşmayı yazıya 
aktarma çalışmaları için de gerekli olmaktadır. 
Brown derleminde kullanılan etiketleme yöntemine bakıldığında çok ayrıntıya inildiği 
görülmektedir. Hazırlanacak her derlemin bu ayrıntıda olması gerekmemektedir. Bazı derlemlerde 
yalnızca sözcüklerin temel niteliklerinin etiket olarak verildiği görülmektedir. Bunun DDİ çalışmaları için 
yeterli olduğu savunulmaktadır. Brown derlemi Amerikan İngilizcesi için hazırlanmıştır dolayısıyla bu 
dilin gerektirdiği bazı özellikleri derleme yansıtmak gerekmiştir. Türkçe için hazırlanacak bir derlemde 
bu derlemde yer alan her etiketin kullanılması gerekmemektedir. Diğer bir deyişle her dil için 
hazırlanacak derlemde kullanılacak etiketlerin o dil için gerekli olması gerekir. 



Download 8,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   398




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish