Тилини ривожлантириш департаменти ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги



Download 8,89 Mb.
Pdf ko'rish
bet210/398
Sana02.06.2023
Hajmi8,89 Mb.
#948061
1   ...   206   207   208   209   210   211   212   213   ...   398
Eroniy qatlam so‘zlari. 
«Devon Mirzo»da 145 ta (7 foiz) eroniy TEQga oid so‘zlar (tub va 
yasama sof eroniy - 161 ta, arabiy-eroniy qurilishli 24 ta so‘z) O‘TILdan joy olmagan. Bu so‘zlarni 
yordamchi so‘z turkumlari va undovlarga (1), o‘zbek tilida umuman qo‘llanmaydigan sonlarga (2), 
otlarga, (3) hararkat nomlariga (4), sifatlarga (5), olmoshlarga (6) va fe’llarga (7) bo‘lish mumkin. 
1. Yordamchi so‘z turkumlari va undovlar: 
base, zihi, vah-vo.
2. Sonlar

yak
.
3. Otlar: 
а) muayyan narsa-buyum nomini atovchi otlar: 
ashk, dahon, dard, daro, bosoz, domon, dun, gisu, 
havo, rikob, silk, sirishk, xora, shah, hamrah;
70
Ўзбек халқ шевалари луғати. Масъул муҳаррир Ш.Абдураҳмонов.– Тошкент: Фан, 1971. ‒ 208 б.


Alisher Navoiy nomidagi Toshkent 
davlat o‘zbek tili va adabiyoti 
universiteti 
“O‘ZBEK MILLIY VA TA’LIMIY 
KORPUSLARINI YARATISHNING NAZARIY 
HAMDA AMALIY MASALALARI”
Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya
Vol. 1
№. 01 (2021) 
177 
b) mavhum predmetlarni bildiruvchi otlar:
afsar, havo, jonston, justijo‘, kina, mahlak, nang, navoz, 
navozish, nekxoh, javon, pechon, ranjur, rasan, savt
.
4. Harakat nomlari:
 
ashkbor, abgor, baxshish, faryodras, justijo‘,kamandoso, komkor, korzor, 
mardrang, monanda.
 
5. Sifatlar:
 
abirafshon, afzuntiroz, badxo‘, bulbuloso, dushvor, g‘alton, gulfom, kamandoso, 
mardrang, maygun, nolazan, nomtob, obdor, otashbor, pokboz, pokdam, purmug‘on, sazodor, shaydfom, 
shirinkom, sho‘roba, shodkom, xudkom, xushdor, xushxisol. 
6.
Olmoshlar: 
chand, hamul, hanuz, xudkom

7.
Fe’llar: 
kard, shud, raft, xez.
Ro‘yxatdan ko‘rinib turibdaki, sifatlarning miqdori barcha turkumlaridan ustun turadi. Forsiy
sifatlarning «Devon»da ko‘pligining sababi shundaki, asar avvalo nazmda bitilgan bo‘lib, unda ishq-
muhabbat mavzusidagi g‘azallardan tarkib topganligi uchun muallif o‘z o‘zbek mumtoz an’anaviy 
uslubiga sodiq qolgan [Муталлибов, 1959:136]. Bu uslubning o‘ziga xos xususiyatlaridan biri esa badiiy 
sifatlashning hamisha, hatto ba’zan mazmundan ham ustunligidadir. Badiiylikning asosiy omillaridan biri 
sifatlash bo‘lib, bunda belgi ma’nosini ifodalovchi sifatlar muhim ahamiyat kasb etadi. Shu bois 
«Devon»da ham forsiy sifatlar keng o‘rin olgan. Hozirgi o‘zbek adabiy tili meyorlari nuqtai nazaridan 
eskirgan deb sanaladigan bu so‘zlar mumtoz she’riyatimiz uchun zaruriy omil bo‘lgan. 
3. 

Download 8,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   206   207   208   209   210   211   212   213   ...   398




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish