olib...
[“Boburnoma”,2002:195].), zeri dasti-qoʻli ostida (
Samarqand podshohi aning zeri dasti
edi.
[[“Boburnoma”,2002:195], Besh kun oʻtar dunyo-oʻtkinchi dunyo
(Besh kun oʻtar dunyo
uchun bir oʻzi oʻsturgʻon valine'matzodasini koʻr qildi
[“Boburnoma”,2002:49].
3.“Belgi” semali frazemalar: kalla xushk-qaltis harakatli
(Ma'juniylikda kalla xushk
boʻlur
edi,
yetim
shior
edi,
ta'bi
dagʻi
bisyor
erdi,
hamisha
nard
oʻynar
edi...
[“Boburnoma”,2002:37], soʻziga oʻz-soʻzining ustidan chiqadigan
(Saydi Qaro agarchi
soʻziga oʻz edi, qilichigʻa sustroq edi
.[“Boburnoma”,2002:82], tili qisiq-tazyiq oʻtkazolmaslik
(Xeyli tili qisiq yoʻq edi
[“Boburnoma”, 2002:186], jon tortqon-sadoqatli
(Koʻrsamkim, Qutluq
Muhammad Barlos va Boboyi Pargʻariykim, mening jon tortqon navkarlarim oʻn-oʻn besh,
yigirma kishi boʻdgʻay, yetib keldilar.
[“Boburnoma”,2002:100], soʻzga mungi yoʻq-gapga
chechan
(Soʻzga mungi yoʻq edi. Ogʻasi Boyqaro Mirzoning oʻrtancha oʻgʻli Sulton Vays
Mirzogʻa chiqarib edi
[“Boburnoma”,2002:139], rioyat qobili-e'tiborga arzirli
(Muncha rioyat
qobili emas edi
[“Boburnoma”,2002:137] kabi.
4. «Vaqt» semali frazemalar: bir sut pishimi-«bir sut pishguncha boʻlgan vaqt»
(Yana
Jahongir mirzoni bir sut pishimi burunroq qavlab chaqiribturlar.
[“Boburnoma”,2002:96]); ikki
namoz orasi
(Ikki namoz orasida Kalanurgʻa kelib tushtuk.
[“Boburnoma”,2002:188]), rajab
oyining gʻurrasi-«rajab oyining boshi (birinchi kuni)da»
(Ul yurttin chahorshanba kuni, rajab
oyining gʻurrasida koʻchub, Alvarning ikki koʻruhisida kelduk.
[“Boburnoma”,2002:230]),oftob
hanuz
oʻlturmay-«kun
botmasdan»
(Oftob
hanuz
oʻlturmaydur
edikim,
daryodin
kechildi.
[“Boburnoma”,2002:246]); ushbu soʻzning ustida-«shu payt»
( Ushbu soʻzning ustida
erdikim,
bogʻning
devoridin
tashqari
qalin
otliqning
kelur
ovozi
keldi.
[“Boburnoma”,2002:100]);zavol vaqti-«kun botish payti
(Zavol vaqtigʻacha bunda
ichildi.
[“Boburnoma”,2002:179]), tush qotila-«tush payti»
(Andin erta koʻchub, Kachakot suvini
oʻtub, tush qotila Sandaki koʻtalini oshib tushuldi.
[“Boburnoma”,2002:165])farzvaqtida
(Farz
vaqtida gʻanim ustigʻa yetarlar.
[“Boburnoma”,2002:190]), tush qayta
( Seshanba kuni, oyning
oʻn toʻqquzida tush qayta xoja Seyoron sarigʻa otlanildi.
[“Boburnoma”,2002:172])
5. «Oʻlim» semali frazemalar: qilichqa bordi
(Qoni tutulgʻon badbaxt sumjta ekandur,
bular
borib
tutun
qoʻyub
yetmish-sekson
hazorani
oldilar,
koʻpraki
qilichqa
bordi.
[“Boburnoma”,2002:127]), olamdin naql qildi
(Fosiq va bebok edi, fisqning shomatidin
obila marazigʻa giriftor boʻlub, ilik-oyogʻidan qolib, necha yil turluk-turluk azob va
mashaqqatlar tortib, ushbu baliyya bila-oʻq olamdin naql qildi.
[“Boburnoma”,2002:135]), oxir
ahdi
( Sulton Shihobiddin Gʻuriydin soʻng Sulton Feruzshohning oxir ahdigʻacha aksar
Hinduston Dehli salotininingtaxti zabtida ekandur.
[“Boburnoma”,2002:196]), boshini qoʻliga
olib dunyodin chiqar
Do'stlaringiz bilan baham: |