Tili va adabiyoti universiteti

 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1.
Nazarov K., Usmonov S., Tohirov Q. Yuristning nutq madaniyati. – Toshkent, 2003. 
2.
Mirhamidov M., Hasanov S. Yuridik til va huquqshunos nutqi. – Toshkent, 2004. 
3.
Oʻzbek tilining izohli lugʻati. Besh jildlik.2-jild. – Toshkent, 2006. 
4.
Ruscha-oʻzbekcha lugʻat. – Toshkent, 1972. 
5.
Oʻzbekiston advokatlarining himoya nutqlari. – Toshkent, 2006. 
6.
Matkarimova G.
 
Oqlovchilik – koʻhna ilm // “Davlat va huquq” jurnali. 3-son, 2004 yil. 
7.
Oʻzbekiston Respublikasining Jinoyat-Protsessual Kodeksi. – Toshkent, 2018. 
8.
Oʻzbekiston Respublikasining Fuqarolik Protsessual Kodeksi. – Toshkent, 2018. 
 
 
Oʻzbek tili milliy korpusining

---

398 
interfeysini shakllantirish algoritmi 
Algorithm for forming the interface of the national corps of the uzbek language 
Ibragimova Guli Toirovna
*
*
 
 
Annotation.
The article describes the interface of the national corpus of the Uzbek 
language and its various design, structure, taking into account the features that reflect the 
classic or modern national flavor when creating the interface. The following types of interfaces 
used in computer technology are discussed, as well as internal and external interfaces. It was 
noted that the interface of the national corpus of the Uzbek language and the author's corpus 
should be clear, convenient, multifaceted in the most optimal version, perfect. 
Key words:
interface, author's corpus, mathematical modeling, morphological and 
semantic annotation, information resource, linguistic base, artificial intelligence. 
Kompyuter – inson va mashina oʻrtasida turli xil axborot almashinuvini ta’minlaydigan 
yagona aloqa tizimidir. Milliy korpus oʻziga xos interfeysga ega boʻlishi kerak. Xoʻsh, Interfeys
nima? “Interfeys” soʻzi ingliz tilidan olingan boʻlib, “tashqi koʻrinish" degan ma’nolarda 
ishlatiladi. Ushbu soʻz koʻpincha kompyuter va kompyuter texnologiyasida qoʻllaniladi. 
Interfeys - bu bitta tizimning ikkita elementi va ushbu tizim yordamida ishlaydigan bogʻlovchi 
boʻgʻin. Interfeys turli xil tugunlar va murakkab uskunalar bloklari, shuningdek, texnologiya va 
foydalanuvchi oʻrtasidagi aloqa tizimi hisoblanadi. Bu mantiqiy (axborot vakillik tizimi) va 
jismoniy (axborot uzatish xossalari) shaklida ifodalanadi[5]. Uning yordamida siz buyruqlar 
berasiz va kompyuter ularni bajaradi. Bunday interfeys foydalanuvchi interfeysi deb nomlanadi. 
Har qanday qurilmaning interfeysi bajaradigan vazifalariga qarab tashqi va ichki koʻrinishlarga 
boʻlinadi. Ichki interfeys, foydalanuvchi toʻgʻridan toʻgʻri kirish huquqiga ega boʻlmagan, 
yashirilgan narsalarni anglatadi. Uning xususiyatlari xususiy deb nomlanadi. Tashqi interfeys 
foydalanuvchi toʻgʻridan toʻgʻri aloqa qiladigan va uning yordamida qurilmani boshqaradigan 
narsaga ishora qiladi. Ularning xususiyatlari ommaviy deyiladi. Ushbu ikki turdagi interfeys har 
doim bitta qurilmaga kiradi va uning ishlashini ta'minlaydi, ular alohida mavjud boʻlolmaydi. 
Foydalanuvchi interfeysini 2 qismga boʻlish mumkin, bu qurilmaga ma’lumot kiritish uchun 
javobgar boʻlgan va foydalanuvchiga uning chiqishi uchun javobgar boʻlgan qism. Agar biz 
oddiy ish kompyuteri haqida gapiradigan boʻlsak, unda birinchi toifada biz kompyuterda 
ishlaydigan barcha narsalar mavjud. Eng oddiy misollar - sichqoncha, klaviatura, USB- port. 
Shunga koʻra, hamma narsa ikkinchi toifaga tegishli boʻlib, uning yordamida kompyuter 
foydalanuvchiga ma'lumotni bir xil klaviatura, sichqoncha va boshqa kirish moslamalari, ya'ni 
monitorlar, karnaylar, naushniklar, printerlar, pluterlar va boshqalar orqali berilgan buyruqlarga 
javob berib, uzatadi[13]. Kompyuter texnologiyasida ishlatiladigan interfeys quyidagi turlarda 
boʻladi: