Tili va adabiyoti universiteti til va adabiyot: ilmiy va amaliy izlanishlar yo

Madaniyatni  o‘rgatish:  O‘zbekiston  bo‘ylab  turli  hududlarga  borib, 

ma’lum  bir  mavzuga  yo‘naltirilgan  lug‘atni  o‘rgatish,  o‘zbek  tilida  eshitish 

ko‘nikmasini  shakllantirish/yaxshilash,  madaniy  xususiyatlardan  xabardor 

qilish nazarda tutiladi. Bunda taqdim qilinayotgan ma’lumot qayerda, qachon 

va qay yo‘sinda berilishi katta ahamiyatga ega. Rus tilidagi madaniyatga oid 

videoga  misol: 

https://www.russianfromrussia.com/learn-russian-ded-

moroz/

 

Bilimlarni  sinash:  Uzoq  muddatdan  beri  foydalanuvchilari  soni 

ko‘payib borayotgan  muvaffaqiyatli onlayn platformalarda shunday bir usul 

bor.  Darsni  o‘rgatish  jarayonida  o‘qituvchi  mavzuga  oid  qandaydir  gap  yoki 

misol  keltiradi  va  shu  narsa  bo‘yicha  o‘rganuvchilar  o‘z  fikrini  izoh  qilib 

qoldirishlarini  so‘raydi.Bu  juda  oddiy  savol  bo‘lishi  ham  mumkin.  Deylik: 

---

 

903 

“Mening yoshim 21da. Sizniki-chi? Yoshingizni izohda qoldirishingiz mumkin.” 

O‘rganuvchilarga  bu  bosqichgacha  sonlar  albatta  o‘rgatilgan  bo‘ladi  va  ular 

o‘zlarining yoshlarini o‘rgangan bilimlari asosida to‘g‘ri yozib izoh qoldirishadi. 

Ba’zi  holatlarda  murakkabroq  savolga  javob  topish  musobaqasi  o‘tkazib, 

dunyoning  istalgan  nuqtasidagi  g‘olib(lar)ga  qandaydir  esdalik  sovg‘asi 

jo‘natish mumkin.   

Bilimlarni  sinash  uchun  alohida  dars  tayyorlanishiga  kelsak. 

O‘quvchilarning bilim darajasini inobatga olgan holda, quyidagicha platforma 

yaratish mumkin: 

https://youtu.be/XlT4qJdWeiU

 

Umuman olganda, istalgan turdagi onlayn ta’limda quyidagilar inobatga 

olinishi zarur: 

Mazmun.  Mazmun  o‘ta  sayoz  yoki  o‘ta  murakkab  bo‘lmasligi  kerak. 

Onlayn  kontent  har  doim  ochiq  bo‘ladi  va  uni  istagancha  takroran  ko‘rish 

mumkin. Shuning uchun mazmunni qadamma-qadam kengaytirib borish zarar 

qilmaydi. 

Vaqt.  Ma’lumot  matn,  audio  yoki  video  holatda  berilganda  ham,  bir 

sonda  beriladigan  ma’lumotni  bir  marta  o‘qish,  eshitish  yoki  ko‘rish  uchun 

uzog‘i bilan 20 daqiqadan ko‘p vaqt ketmasligi kerak [2]. O‘rtacha davomiyligi 

6-9  daqiqalik videolar ayni muddao, deydi  Mayer va Moreno [3].