Tili va adabiyoti universiteti til va adabiyot: ilmiy va amaliy izlanishlar yo

 



 Grammatikani o‘rgatadigan: 

https://youtu.be/USlucVmBGOk

 

Muammolar: 

•

  To‘g‘ri talaffuz; 

•

  Grammatika (morfologiya va sintaksis); 

•

  Lug‘at; 

•

  Madaniyatni o‘rgatish; 

•

  Bilimlarni sinash. 

Eng  katta  muammo  shundaki,  chet  elliklarga  o‘zbek  tilini  o‘qitishga 

mo‘ljallangan  hozirgacha  yaratilgan  onlayn  mazmunning  deyarli  50  foizi 

boshqa millat vakillari tomonidan ishlab chiqilgan.  

Yechim: 

Fonetika. Har bir tilning deyarli boshqa barcha tillardan farqlanuvchi 

alohida talaffuz tizimi mavjud. Ayni bir belgi turli tillarda turlicha, so‘zning har 

xil  qismida  o‘zgacha  talaffuz  qilinadi.  O‘zbek  tili  alifbosi  lotin  alifbosiga 

asoslangan bo‘lsa-da,  tovushlar  lotin  alifbosidan  foydalanuvchi  boshqa 

tillardagidan  anchayin  farqli.  Ba’zi  tadqiqotchilar  tilni  grammatikadan 

boshlash  kerak,  degan  fikrni  ilgari  surishadi.  Bizning  fikrimizcha,  agar  tilni 

o‘rganishning boshlang‘ich bosqichida to‘g‘ri talaffuz me’yorlari o‘rgatilmasa, 

grammatik qoidalar to‘liq o‘rganilgandan keyin ham, talaffuzni qayta tuzatish 

anchayin  qiyin,  ba’zan  imkonsiz.  Shu  sababdan,  o‘zbek  tilini  o‘rgatish  ishini 

fonetikadan  boshlash  kerak  va  bunda  avval  chet  elliklar  uchun  talaffuz 

qoidalari  o‘rgatilishi,  undan  keyingi  bosqichda  o‘zbeklar  tomonidan  talaffuz 

qilinishi  qiyin  so‘zlar  o‘rgatilishi  kerak.  Bu    o‘rganuvchilarning  haqiqiy  til 

muhitiga integratsiyasini tezlashtiradi. 

•

  Chet  elliklar  uchun  muammo  tug‘diradigan  o‘zbek  fonologiyasi 

xususiyatlarini o‘rgatish: 

https://youtu.be/C6WqhKZ0nuo

; 

•

 

Til egalari (o‘zbeklar) duch keladigan fonetik muammolar bilan 

tanishtirish: 

https://youtu.be/x4T96RReg4c

 

---

 

902 

Grammatika.  Ma’lum  bir  reja  ishlab  chiqilib  uslub  tanlab  olinsa,  

grammatik qoidalarni onlayn darslar orqali o‘rgatish qiyin emas. Izohlar o‘zbek 

yoki ingliz tilida berilish+idan qat’i nazar, istalgan mavzuni aniq tushuntirish 

mumkin.  

Lug‘at.  Videoda  lug‘atni  faqat  izoh  yoki  animatsiya  yordamida 

tushuntirish  mumkin.  Izoh  uslubida  o‘qituvchi  ma’lum  bir  so‘zni  aytadi  va 

uning  nimaligini  tushuntirib  beradi.  Animatsiya  yordamidagi  izoh  usulida 

izohlanayotgan  so‘zning  tasviri  ko‘rsatiladi  va  o‘qituvchi  uni  orqa  fondan 

tushuntiradi. Umuman olganda, video ko ‘rinishidagi lug‘at o‘rgatishda audio 

albatta bo‘ladi. Matn ko‘rinishidagi lug‘at onlayn bo‘lsa, audiosi bo‘ladi, oflayn 

faylda audio bo‘lmaydi.  

Izohlab lug‘at o‘rgatish:       

https://www.youtube.com/watch?v=nuMIRI8Ypi4&feature=youtu.be

 

Animatsiya 

yordamidagi 

lug‘at 

o‘rgatish: 

https://youtu.be/rVk6dTmAWvc  

Audiosiz  matn  ko‘rinishidagi  lug‘at: 

https://ieltsliz.com/crime-and-

punishment-vocabulary/

 

Audioli matn ko‘rinishidagi lug‘at:  

https://www.english-at-home.com/vocabulary/english-words-for-

crime-and-punishment/