Tili va adabiyoti universiteti til va adabiyot: ilmiy va amaliy izlanishlar yo

Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati:

 

1.  Ta’limda  ilg‘or  axborot-kommunikatsiya  texnologiyalari  /  o‘quv-uslubiy majmua. –

Toshkent, 2017. 

2.  Yo‘ldoshev J., Usmonov S. Pedagogik texnologiya asoslari / xalq ta’limi xodimlari uchun 

qo‘llanma. –Toshkent, 2004. 

3.  Ishmuxamedov R. va boshqalar Ta’limda innovatsion texnologiyalar. T.: - 2008 

4.  Muxitdinova X.S va boshqalar. O‘zbektili: Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 11-sinfi 

uchun darslik. – T.: Davr, 2018. – 192 b.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

865 

 

ID-020-30-M021 

Sevara Yarasheva 

Oʻzbek tili va adabiyotini oʻqitish fakulteti 4-kurs talabasi 

 

MAKTAB DARSLIKLARIDA KELTIRILGAN G‘AZAL 

JANRINING VAZN XUSUSIYATLARI 

(9-sinf adabiyot darsligi misolida) 

 

Annotatsiya. Mumtoz poetikaning asosini ilmlar uchligi tashkil etadi. Bular: ilmi aruz, 

ilmi badi’ hamda ilmi qofiyadir. Adabiyotimiz tarixida bu uch ilm birgalikda mumtoz she’rning 

nafosati  va  shoirning  salohiyatini  belgilovchi  mezon  hisoblangan.  Ular  orasida  aruz  ilmi 

nisbatan  murakkab  hisoblanib,  uni  yaxshi  bilmaslik  mumtoz  janrlarda  yaratilgan  badiiy 

namunalar  mohiyatini  anglashda  qiyinchilik  tug‘diradi. 

Maktab  darsliklarida  ushbu  vazn 

tahliliga bag‘ishlangan qismlar mavjud. Jumladan, 9-sinf “Adabiyot” darsligida ham mumtoz 

adabiyotimiz namunalari berilgan bo‘lib, ular aruz tizimining ramal, hazaj, rajaz, mutaqorib 

bahrlarida  bitilgan. 

9-sinf  adabiyot  darsligidagi  Ogahiyning  “Navro‘z”,  “Bo‘lsun”,  “Ustuna” 

g‘azallari  o  ‘quvchilarning  o’rganishi  uchun  berilgan.  Ushbu  maqolada  9-sinf  adabiyot 

darsligida keltirilgan Ogahiy g‘azallarining vazn xususiyatlari va o‘lchov imkoniyatlari tahlil 

qilindi, o‘rganildi. Tahlil jarayonida g‘azallarning vazni bilan birgalikda ularning mazmuni, 

qofiya  tizimi,  qo‘llanilgan  badiiy  san’atlariga  ham to‘xtaldik.  Bu  esa  o‘quvchining  mavzuni 

puxta bilishi va yaxshi o‘zlashtirishiga olib keladi 

Kalit so‘zlar: 

9-sinf “Adabiyot” darsligi, Ogahiy, 

 

hazaj, rajaz, qofiya.