Tili va adabiyoti universiteti til va adabiyot: ilmiy va amaliy izlanishlar yo

“Ahmad al-Farg‘oniy” haqidagi quyidagi audiomatnni 

diqqat bilan tinglang. Matn ohangiga e’tibor bering. Ushbu matndan imloga doir 

xatolarni aniqlang hamda ularning to‘g‘ri variantini yozing.

 

Audiomatn: Ahmad al-Farg‘oniy 

Ahmad  al-farg‘oniyning  to‘liq  ismi  abul  abbos  ahmad  ibn  muhammad  ibn 

muhammad ibn kasir al-farg‘oniydir. u VIII asr oxirlarida qubo (hozirgi quva) shahrida 

dunyoga keladi. quva shahri o‘sha davrning madaniy-ilmiy markazlaridan bo‘lgan. 20 

yoshgacha quva shahrida yashab, shu yerda ta’lim oladi. 

Aning  nomi  o‘sha  davrlardayoq  keng  tarqalib,  marv  shahriga  taklif  etiladi. 

ahmad al-farg‘oniy nomi ko‘p o‘tmay shunchalik e’tibor qozondiki, 30-35 yoshlarida uni 

“tinchlik shahri” deb atalgan bog‘dodga “bilim uyi”, ya’ni xizonat al-hikma” yoki “ bayt 

ul-  hikmat”  ga  taklif  etishadi.  Uning  ko‘pchilik  asarlari  ma’mun  huzurida  yashagan 

davrida yaratildi. Uning mashhur “kitob javome ilm an-nujum val-harakat as-samoviya” 

(“astranomiya  va  sayyoralar  harakati”)  kitobi  ham  o‘sha  davrda  yaratildi.  olimning 

asarlari  XII  asrdayoq  italiya,  fransiya  hamda  germaniya  universitetlarida  o‘qitila 

boshlandi. bu davrda uning mashhur asarlari lotin tiliga, ya’qub onado‘liy tominidan 

ibroniy tiliga o‘g‘iriladi. ahmad al-farg‘oniy o‘vro‘pada alfraganus nomi bilan mashhur 

bo‘ldi.  uning  qo‘lyozmalari  dunyo  bo‘yicha  tarqalgandir.  amerikaning  priston 

universiteti,  sankt-peterburg,  qohira,  parij,  mexiko  va  hindistonda  olimning 

qo‘lyozmalari mavjudligi ro‘yxatga olingan. 

 Al-farg‘oniy  kabi  buyuk  bobokalonlarimizning  nomlarini  va  asarlarini 

tiklashimiz  milliy  qadryatlarimizni  anglashda,  o‘zligimizni  idrok  etishimizda  ibratli 

saboq bo‘ladi. 

Bu topshiriqni bajarishda o‘quvchining eshitib tushunish, eslab qolish xotirasi 

sinovdan o‘tkaziladi. O‘quvchi birinchi topshiriq davomida matn hama tinish belgilari 

ustida ishlaydi, keyingi bosqich davomida ko‘z xotirasida saqlagan matnni eshitish 

orqali  yodga  oladi  va  imloviy  savodxonligini  ishga  solib  topshiriqni  bajaradi.  Bu 

topshirqni bajarishga 45 daqiqa yetarli.