Tijorat banklari faoliyati menejmentida marketing usullarini takomillashtirish

Marketing konsepsiyalari quyidagilardan iborat:
- ishlab chiqarish yoki bank texnologiyalarini takomillashtirish konsepsiyasi, uning xususiyati shundan iboratki, ushbu konsepsiyani qo‘llayotgan banklar, yuqori samaradorlikka ega bo‘lgan aksariyat an‘anaviy xizmatlar turlarini taklif etadi. Bank raxbariyati asosiy harakatni avvalambor, mijozlarning bankni tanlashi bo‘yicha dalillarni, ularni bir bankdan ikkinchi bankka o‘tish sabablarini tadqiq etishga, bank texnologiyalarini takomillashtirish asosida mijozlar bazasini kengaytirish bo‘yicha takliflarni tayyorlashga yo‘naltiriladi, chunki mijozlar bankni tanlashda arzon narxlardagi o‘zlari uchun qulay bo‘lgan xizmat turlaridan foydalanadilar;
- mahsulot yoki bank xizmatlarini takomillashtirish konsepsiyasi, bu noyob va yuqori narxga, noan‘anaviy va yakka tartibdagi xizmatlarga ega bo‘lgan banklar va moliya – kredit institutlari tomonidan qo‘llaniladi.
- savdo yoki tijorat faoliyatini intensifikatsiyalash konsepsiyasi.
- an‘anaviy marketing konsepsiyasi. Ushbu konsepsiya bo‘yicha mijozlar uchun bank xizmatlarini iste‘mol qilish xajmini oshishi ta‘minlanadi. Bank mahsuloti – bu bankning aktiv va passiv operatsiyalari bo‘yicha xizmatlar majmuidir.
Bank xizmatlari bozorini tadqiq etish quyidagilardan iboratdir:
- quyidagilarni o‘z ichiga olgan bank xizmatlari bozorining umumiy tavsifnomasi: ushbu bozorni o‘zgarish tendentsiyalari va istiqbollari, ushbu bozorda faoliyat yuritayotgan xorijiy banklarning ishlash sharoiti, bank xizmatlari bozorining potentsial xajmi, ushbu bank faoliyat yuritayotgan bozorning geografik (hududiy) chegaralari va uni kengaytirish istiqbollari;
- barcha raqobatlarni marketing, operatsion va moliyaviy strategiyalarini tahlil etib, ularni strategik imkoniyatlarini tadqiq etish:
- mijozlarni shu jumladan, potensial mijozlar doirasini aniqlagan holda, ularni segmentlarga ajratish hamda bankni tanlash sabablarini o‘rganish
- tashqi sohani tahlil qilish va raqobatbardoshlik bo‘yicha o‘z ustunliklarini aniqlash (bankning moddiy va nomoddiy aktivlari, raqobatchilari ustidan g‘alabaga erishishga yordam beradigan bank uchun strategik ahamiyatga ega bo‘lgan faoliyat sohalari).
Bankda muvaffaqiyatli qo‘llanilayotgan marketing tizimi quyidagi asosiy elementlarni o‘z ichiga oladi: mahsulot (xizmat), sotish, bozor, narx, raqobatchilar. Kommunikatsion strategiyani ishlab chiqish tijorat banklari tomonidan olib boriladigan operatsiyalariga asoslanadi.
Har qanday bozor singari bank xizmatlari bozorining bajaradigan funksiyalari mavjud va ular quyidagilardan iborat;
- umumbozor vazifalar, ya‘ni barcha bozorlar bajaradigan vazifalar;
- maxsus vazifalar, ya‘ni har bir bozorgina bajaradigan o‘ziga xos xususiyatga ega vazifalar.
Bank marketingi mohiyati yuzasidan xorijlik va mahalliy olimlarning turli fikrlari mavjud. Bank marketingi o‘z mohiyatiga asosan bir tarafdan tijorat banklari tomonidan bank xizmatlari bozorini o‘rganishdagi va unda bank xizmatlarini ilgari surish bo‘yicha aniq faoliyatini hamda ikkinchi tarafdan tijorat banklari tomonidan o‘z mijozlarining talablarini o‘rganish va ularni qondirish asosida daromad olish bilan bog‘liq faoliyatini anglatadi.

2.