Tijorat banki tashkiliy tuzilishi va faoliyatini tashkil etishda korporativ boshqaruv asoslarini tahlil qilish

4-rasm. Tijorat banklari faoliyatining asosiy ko‘rsatkichlari to‘g‘risida

Tijorat banklari aktivlari - bu bankka tegishli hamda moddiy qiymatga ega bo’lgan qiymatliklar: naqd pullar, qarzga berilgan mablag’lar, binolar va asbob-uskunalardan tashkil topadi. Bulardan tashqari, bankda nomoddiy aktivlar ham mavjud bo’lib, bular o’zlarining moddiy shakliga ega bo’lmaydilar, ammo bankning asosiy faoliyatida faol ishtirok etadi. Bank aktivlarining sifati, aktivlarning maqsadga muvoffiq tuzilishiga, likvidligiga, aktiv operatsiyalarining diversifikatsiyasiga, aktivlarning risklilikdarajasiga, muammoli va sifatsiz aktivlarning salmog’iga va aktivlarning o’zgaruvnchalik sifatlariga bog’liq.

Tijorat banklarining aktiv operatsiyalari deganda o’z va jalb qilingan mablag’lari daromad olish maqsadida joylashtirish jarayoni tushuniladi.

Aktiv operatsiyalar 4 asosiy turga bo’linadi:

1. Kassa operatsiyalari (kassadagi naqd pullar, Markaziy bankdagi va boshqa banklardagi vakillik hisobraqamidagi mablag’lar)

2. Ssuda operatsiyalari

3. Qimmatli qog’ozlarga qo’yilmalar

4. Asosiy vositalar (yer, bino va inshootlar)⁹