Tibbiyot instituti talabalari uchun

Boshqa izoserologik sistemalar.
Rezus-faktorining ochilishi qayta qon 
quyilishda, shuningdek ayollarda homiladorlik paytida paydo bo’ladigan antitela 
kuchli tekshirishning sababchisi bo’ldi. Bunday yo’l bilan Laseren, Lyuis, Kell, 
Daffi, Kidd, Diego izoserologik sistemalari ochildi. Bu sistemalar antigenga 
nisbatan antitelani birinchi marta topgan kishilarning familiyasi bilan atalgan. 
Bular orasida sud tibbiyoti uchun eng muhimi Lyuis sistemasi hisoblanadi. Bunda 
qon dog’ida aniqlanishi mumkin bo’lgan absorbtsiya-elyutsiya va absorbtsiyaning 
miqdoriy reaktsiyalari orqali antigenlar topiladi.
Zardobli sistemalar (guruhlar).
Odam qoni zardobida oqsil 
komponentlarini o’rganishda har xil kishilarning zardobi oqsilida farq borligi 
kuzatildi. Ma’lum bo’lishicha, barcha kishilarni zardob oqsili va eritrotsitlar 
antigeniga qarab guruhlarga bo’lish mumkin. Zardob oqsillarining ko’p shaklliligi, 
asosan har xil elektroforetik harakatchanligi, antigen xususiyatining har xilligi va 
ba’zan ikkalasining birga qo’shilishi bilan ko’zga tashlanadi.
Hozirgi davrda zardob sistemasining immunoglobulinlari (Gm, InV yoki 
Km), gaptoglobin (Hp), guruh spetsifikli komponentlar (Gc), lipoproteinlar (Ag, 
Lp, Ld), proteazli ingibitorlar (Pi), transferrin (Tf), komplementni har xil 
komponentlari (S
3
, S
6
) va boshkalar yaxshi o’rganilgan.
Zardob sistemasini eritrotsitar izoserologik sistema bilan tekshirish qonni izi 
aniq shaxsdan hosil bo’lgan yoki bo’lmaganligi to’g’risidagi savolni echishda 
foydali bo’lishi mumkin. Gm va InV antigenlari bilan bog’langan immunoglobulin 
sistemasining ayniqsa ahamiyati kattadir.
578

---

Keyingi yillarda ekspert amaliyotida qon dog’laridan gaptoglobulin guruhini 
aniqlashga alohida e’tibor qaratilgan. Gaptoglobin sistemasi bo’yicha barcha 
kishilar 3 guruhga bo’linadi. Hp 1-1, Hp 2-1 va Hp 2-2. Bular kraxmalli, agar – 
kraxmalli va poliakrilamid elektroforezi yordamida aniqlaniladi. Gaptoglobin 
fraktsiyalarga ajralgandan keyin benzidin reaktsiyasi orqali o’rganiladi. 
Poliakrilamidli elektroforez juda yaxshi natija beradi. Bunda qon dog’ining 
davomliligi 1 oygacha bo’lsa ham yaxshi natija kuzatiladi.