Tibbiyot instituti talabalari uchun

MNSs izoserologik sistemasi.
1927 yili qonni AVO guruhi bilan 
bog’lanmagan antigenlarni odam eritrotsitlarida topildi. Bu antigenlarni M va N 
deb ataldi. Ularni bir biriga qo’shilishi 3 ko’rinishda (M, MN, N) bo’lib ular 
asosida barcha kishilarning qoni bo’lingan. Keyinchalik bu sistemada qo’shimcha 
S va s antigenlari ochilgan bo’lib bu guruhlarning soni 9 tagacha ko’paydi. 
Ma’lum bo’lishicha, bu sistema yana ham ancha qiyinroqdir.
Miqdoriy absorbtsiya reaktsiyasi yordamida qon dog’ida M va N 
antigenlarni aniqlashda yoki yuqori sezuvchanlikka ega bo’lgan absorbtsiya-
elyutsiya reaktsiyasida qiyinchiliklar kuzatiladi, chunki M antigeni ba’zan N-
qarshi antitela bilan spetsifiksiz bog’lanadi. Shuning uchun ham dog’dagi M va 
MN guruhlar qiyin solishtiriladi. Demak, bu sistemadan shu paytda foydalanish 
mumkinki, bunda joyning bir qismida M antigeni bo’lsa boshqa joyda u bo’lmaydi. 
Qon dog’iga qarab odamlarni bunday 2 guruhga solishtirish etarli darajada 
aniqliqda o’tkazilishi mumkin.
P izoserologik sistemasi. 
1927 yili eritrotsitlarda P antigeni topilgan bo’lib, 
bu antigenni borligi yoki yo’qligiga qarab barcha kishilar yana 2 guruhga 
bo’lingan.
Hozirgi davrda bu sistemada 5 guruh aniqlangan: P
1
, P
2
, P
1
x
, P
2
x
, P. Ekspertni 
ixtiyorida faqat bitta P
1
-anti zardobi bor. P
1
antigeni kam chidamli bo’lib, uni kam 
vaqtli qon dog’laridan topish mumkin. Buning uchun odatda absorbtsiya-elyutsiya 
reaktsiyasidan foydalaniladi.
577

---

Rezus izoserologik sistemasi.
1940 yilda ko’pchilik kishilarning 
eritrotsitlarida xuddi macacus rhesus maymuni qoniga mansub antigen aniqlanildi. 
Shuning uchun ham u rezus-faktor degan nom oldi. Bunday faktorning bor yoki 
yo’qligiga asoslanib barcha shaxslarni 2 guruhga bo’lish mumkin. Rh
0
+
(D
+
) va Rh
0
-
(D
-
) yoki rh (
α
). Keyingi tekshiruvlar rezus-faktorning D, C, C
j
, E, d, c, e va 
boshqa turlari borligini ko’rsatdi.
Dog’dagi qonda Rh
0
(D) antigenni aniqlash uchun faqat absorbtsiya-elyutsiya 
reaktsiyasining qayta ishlangan turi yaroqli hisoblanadi (Galtseva E.E., 1974).