Tibbiyot instituti pediatriya kafedrasi «tasdiqlayman»

Bolaning reflekslari. soG’lom va o’z vaqtida tugilgan bolada ovqatni qidirish xususiyati soat sayin rivojlanib boradi. Laktatsiyada emayotgan bolaning xatti-harakati katta aha-miyatga ega. Bola qanchalikyaxshi emsa, sut shunchalik mo’l bo’la-di. Laktogen gormonlar mikdorini ushlab turadi va laktatsiyani to’xtatuvchi ta’sirotlardan saqlaydi. Bolani emi-zishda bir qancha qo’shimcha reflekslar qo’shiladi. Qidirish refleksi bolani so’rshchni izlashga majbur qiladi. Sut bezini yaxshilab ushlab olish uchun bola orzini katta ochib qidi-radi. Agar bolaning yuziga yoki ogziga barmoq bilan tegilsa, bola o’sha tomonga qayrilib uni izlaydi. So’rish refleksi tanglayga tegilganda ishga tushadi. Haqiqatda so’rg’ich degan ibora bu jarayonni to’liq tushuntirishda to’rri kelmaydi. Bu jarayon jarning bir me’yorda qimirlashi, tilning peristal-tik harakati va sutning ko’krak bezidan halkumga takalishini ichiga qamrab oladi. Emizish shuningdek, laktogen gormonlar sintezi va sekretsiyasini stimullaydi. Yaqinda o’tkazilgan ultratovush tekshiruvlari shu paytgacha aytilgan va yozilganlardan kuchli farq qiluvchi natijalarni bergan. Soshom tug-ilgan chaqaloqlarda ko’krak bilan emizish reflekslari tugil-gan paytidanoq ancha kuchli bo’ladi. Bu reflekslar juda erta tug’ilgan chaqaloqlar, kasal bolalar yoki juda kam vaznda turilgan chaqalokdarda kam rivojlangan yoki butunlay bo’lmasligi mumkin. Miyasi zararlangan, turma nuqsonli, umumiy infektsiya va orir sariq kasalligi bilan ogrigan bolalarda ham bu reflekslar kam rivojlangan bo’ladi, natijada ularni emi-zish qiyirshashadi. Go’dakning instinkgiv harakati tugilgan-dan keyin to’rri boshqarib borilishi zarur. Emizish va tynchlantirish uchun ishlatiladigan so’rgichlar bolalarda har xil salbiy oriz harakatlarini keltirib chiqarishi mumkin. Turrukdan keyingi erta davrda laktatsion reflekslar emish tezligi va uning davomiyligining o’zgarishiga ta’sir ko’rsatadi. Ko’krak bilan emizishni muvaffaqiyatli boshlash uchun tug’ilgandan keyinoq bolalarga ko’krakni tutish kerak. Shuningdek, emishning davomiyligi, samaradorligi va tezligini pasaytiruvchi omillarni o’z vaqtida bartaraf etish lozim. Bunday omillarga emizish vaqgini chegaralash, kundalik bo’yicha emizish, bolaga boshqa suyukdiklar masalan: suv, kdnd-li eritmalar yoki sigir suti berish kiradi. Ona suti o’rnini bosuvchi mahsulot bilan bolani boqish faqat uning ishtaha-sini kamaytirib qolmay, balki infektsiya va allergiya xav-fini oshiradi. SHved olimlarining tekshirishlari shuni ko’rsatadiki, bola onasidan ajratilganda va tugish paytida orriqsizlantiruvchi moddalarni ishlatish keyinchalik emish-ning qiyinlashuviga olib keladi. Mana shu tajribaga asos-langan holda onalar bolalarni tez-tez va uzoq muddat emizishadi. Uzoq vaqg emizish natijasida so’rgich zararlanmaydi.