Tibbiy kimyo javoblari

 

 

135) 

Потенциометрик титрлаш. 

 

Potensiom etrik titrlash usuli ham m oddalar konsentratsiyasini 

ekvivalent nuqtagacha titrlab aniqlovchi usul bo‘lib, 

faqat ekvivalent nuqta

ni sistemaning elektr yurituvchi kuchi o ‘zgarishi hisobiga aniqlash bilan boshqa usullardan farq 

qiladi. Sistemaning elektr yurituvchi kuchi neytrallash yoki cho'ktirish reaksiyalari natijasida ionlar konsentratsiyasining o 

‘zgarishi hisobiga yoki oksidla

nish-qaytarilish reaksiyasida sistem aning redoks-potensialining o'zgarishi hisobiga 

o'zgaradi. Masalan, kislotani ishqor bilan titrlashda vodorod ionlarining konsentratsiyasi sekin-asta kamayadi, ekvivalent 

nuqtada esa keskin kamayib, so'ngra yana asta-sekin o'zgarishga uchraydi. Shunga mos ravishda sistemaning EYuKi 

o'zgaradi. Indikatorlar yordam ida ekvivalent nuqtani aniqlash qiyin bo'lgan hollarda, ya’ni loyqa, rangli, ko'p jin

sli, kichik 

konsentratsiyali kuchsiz elektrolit tutgan eritm alar konsentratsiyasini aniqlashda potensiom etrik titrlash usulini qo'llash 

qulay. Potensiom etrik titrlash 

—

 atsidim etrik, alkalim etrik va bir qator boshqa: cho'ktirish, oksidlanish-qaytarilish, 

kompleks hosil qilish reaksiyalariga asoslangan usullarni o 'z ichiga oladi. Potensiom etrik titrlashda o'lchovchi va 

solishtiruvchi elektrodlarning potensiallari farqi bilan qo'shilayotgan ishchi eritm aning hajmi o'rtasidagi bog'lanish 

kuzatiladi. Potensiom etrik titrlash egri chizig'i kislota-asosli titrlashda pH dan foydalanib tuziladigan egri chiziq kabi 

chiziladi. Elektrod kuchlanishi aniqlanayotgan ion konsentratsiyasiga bog'liq ravishda o'zgaruvchi elektrod indikator 

elektrodi deb ataladi. H ar bir aniqlash uchun o'ziga xos indikator elektrodini tanlab olish kerak. Masalan, neytrallanish 

reaksiyalari uchun elektrodning kuchlanish qiymati pH ga qarab o'zgaruvchi elektrodlar olinadi, ular xingidronli (P tjX G , 

H +), shisha elektrod (Ag | AgCl, H C l) va boshqalar. O ksidlanishqaytarilish reaksiyalari uchun esa indeferent m etalldan 

tayyorlangan elektrodlar ishlatiladi. SoIishtirish elektrodi 

—

 aniqlanadigan eritm aga indikator elektrodi bilan birga 

tushirilgan holdagi ichki elektrod yoki tashqi elektrod bo'lishi m um kin. Solishtirish elektrodi sifatida k o 'p in ch a kum 

ush xloridli (Ag I AgCl,KCl) va kalomel (H g| Hg2Cl2, KCl) elektrodlari ishlatiladi, chunki ularning kuchlanish qiym ati 

---

@Mahmud_Yazdanov                                                   

Mahmud Yazdanov

     

[phone]  

standart vodorod elektrodiga nisbatan o'lchangan bo'lib, o'zgarm as qiymatga ega. Potensiom etrik titrlash m 

uvozanatlangan ham da m uvozanatlanm agan usullarda olib boriladi. M uvozanatlangan usulda titrlash paytida EYuK 

aniqlanadi, m uvozanatlanm agan usulda esa galvanik zanjirning tok kuchi aniqlanadi