Tibbiy kimyo 1 qism 22 09 2019. indd

α

 - parchalanish

Beqaror izotop barqaror izotopga aylanishida u nur tarqatadi va 

energiyasi pastroq boʻlgan holatga oʻtadi. Bunda nurlanishning tur­

laridan biri – α­zarracha ajralib chiqadi.

---

1-kurs talabalari uchun darslik

70

Alfa – zarracha (α­zarracha) ­ bu geliy atomining yadrosi bilan 

bir xil zarrachadir. Geliy atomining yadrosi ikkita proton va ikkita 

neytronga ega. Uning massa soni 4, yadro zaryadi +2. Alfa ­ zarra­

cha grekcha harf α yoki geliy atomining belgisi bilan ifodalanadi, 

faqat  +2  zaryadi  koʻrsatilmaydi.  Alfa  ­  nurlanish  kuchli  ionlash 

xossasiga ega boʻlib, 0,01 mm qalinlikdagi toʻsiqlardan oʻtadi. α ­ 

parchalanishda radioaktiv yadroning massa soni 4 birlikka va atom 

raqami 2 birlikka kamayadi. 

 Masalan, uran­238 alfa zarrachani ajratib chiqarib, massa soni 

234 boʻlgan yangi izotopni hosil qiladi. Agar boshlangʻich izotop­

ning 92 ta protoni boʻlgan boʻlsa endi 90 ta protonli toriy yadrosi 

hosil boʻladi: