Tibbiy biologiya javoblari Паразитологиянинг асосий тушунчалари ва экологик асослари

17.Лямблиозни диагностикаси ва профилактикаси 
Касалликни олдини олиш усуллари: а) хомлигича ейиладиган мева, сабзавот 
ва бошқа масаллиқларни яхшилаб ювиш; б) сувни қайнатиб ичиш; в)пиши-
рилган озиқ-овқат ва ичиладиган сувни ѐпиқ идишда сақлаш; г) 
пашшаларни қириш; л) овқатдан олдин ва хожатдан кейин қўлларни ювиш; 
е) паразит ташувчиларни, айниқса, озиқ-овқат корхоналарида, болалар 
боғчаларида ишлайдиганларни ўз вақтида аниқлаб даволаш каби 
вазифаларни ўз ичига олади. 
18.Trichomonas vaginalis, диагностикаси ва профилактикси 
(Trichomonas) трихомонодоз деган касалликларнинг чақирув-чилари бўлиб, 
уч турни ўз ичига олади: ичак трихомонадаси - Trichomonasintestinalis қин 
трихомонадаси 
-Trichomonosvaginalis 
ва 
оғиз 
трихомонадаси 
-
Trichomonastenax. Ичак трихомонадаси йўғон ичакда паразитлик қилади, 
қин трихомонадаси эса аѐл ва эркакларнинг сийдик ҳамда жинсий 
йўлларида ҳаѐт кечиради. 
Морфологик тузилиши
. Трихомонодаларнинг 
танаси овал шаклда бўлиб, орқа қисми ингичкалашиб кетган. Тана ўлчами 5 
-15 мкм (ичак трихомонадаси) ва 15 - 30 мкм (қин трихомонадаси) гача 
бўлади. Олдинги қисмида кўпиксимон ядроси жойлашган бўлиб, ядро 
олдида блефаропласт ѐтади. Барча хивчинлилар синфи вакиллари сингарн 
трихомонадаларнинг ҳаракат органоидларига хивчинлари киради. Уларнинг 
учта ѐки тўртта эркин хивчинлари танасининг олд томонида жойлашган 
бўлади. Трихомонаданинг танаси бўйлаб узунасига кетган таянч, ўзак-
аксостил жойлашган, чети бўйлаб тўлқинланувчи мембрана (парда) ѐтади. 
+ин трихомонадаси ва оғиз трихомонадасининг тўлкинланувчи мембранаси 
қисқа бўлиб, тананииг тўртдан ѐки бешдан бир қисмини ташкил қилади.
Трихомонадалар икки усул билан озиқланади: озиқ модда-ларни тананинг 
юзаси билан шимади (осмотик усули) ѐки ҳужайра оғзи - цитостом орқали 
(қамраб олиш усули). Лекин ҳозирга қадар қин трихомонадасининг 
цитостоми Аниқланмаган. Трихомонадалар узунасига митоз йўли билан 

---

бўлинади. Цисталар ҳосил қилиши аниқланмаган. Ичак трихомонадаси 
ифлосланган овқат ѐки сув орқали юқади. Ичак трихомонодзига ташхис 
қуйиш учун микроскоп остида бемор ахлати текширилиб, вегетатив 
шакллари аниқланади. Қин трихомонодози шахсий гигиена қоидаларига 
риоя қилмаслик натижасида ва жинсий алоқа вақтда ўтади. Ташхис қуйиш 
учун беморнинг сийдик ва жинсий каналларидан суртма олиниб, микроскоп 
остида текширилади. Оғиз трихомонадасинннг патогенлик хусусияти 
аниқланмаган, лекин оғиз бўшлиғи ва тиш касалликлари - гингивит, 
парадонтоз, тиш кариеси билан касалланган беморлар орасида кўпроқ учраб 
туради. Шунинг учун стоматология корхоналарида оғиз трихомонадасини 
аниқлаш усулларига алоҳида эътибор бериш керак. Трихомонадаларни 
аниқлаш учун тиш, милк ва оғиз бўшлиғидаги яллиғланган, йиринглаган 
жойлардан қирма, суртма олиниб, микроскоп остида кўрилади.