Tibbiy biologiya javoblari Паразитологиянинг асосий тушунчалари ва экологик асослари

33. 
Мушук сургичлисининг оралик ва асосий хужайинлари 
Мушук сўрғичининг ривожланиши хўжайинларининг алмаштириши билан 
боради. Вояга етган даври одам, мушук, ит жигарида паразитлик қилади. 
Паразитнинг тухумлари ўт билан хўжайиннинг ичагига тушади ва ахлат 
билан бирга ташқарига чиқади. Мушук сўрғичининг биринчи оралиқ 
хўжайини фақат қориноѐқли моллюска - битиния (Bithynialeachi). Тухум 
ривожланиши учун сувга тушиши керак. Тухум ичидаги личинка сувда 
ривожланади. Моллюсканинг ҳазм йўлида паразит тухумидан мирацидий 
деган киприкли личинка чиқади. Мирацидий битиния тўқималарига ўтиб 
ўсади ва спорониста ҳосил қилади. Спороцисталарнинг эмбрион 
ҳужайраларидан редиялар ҳосил бўлади. Редиялар спороциста танасидан 
чиқади, лекин моллюска тўқималарида қолади ва шу ерда ривожланиб ўсади. 
Редияларнинг 
танасида 
церкариялар 
ривожланади- 
Церкариялар 
моллюсканинг танасидан чиқиб сувда сузиб юради. Церкария-ларнинг оғиз 
ва қорин сўрғичлари, қўш шохли ичаги ва думи бўлади. Церкариялар 
балиқларга фаол ҳолда инвазия қилиб, терисини тешади ва мушакларига 
киради. Улар шу жойда ўрнашиб метацеркарияларга айланади. Шундай 
қилиб, балиқлар мушук сўрғичининг иккинчи оралиқ хўжайини бўлиб 
хизмат қилади. Кўпроқ учрайдиган хўжайинлари зоғора балиқ, плотва 
Асосий хўжайин офтобда яхши қуритилмаган, музлаган ѐки чала 
пиширилган балиқни ейиши билан ўзига паразитни юқтиради. Бундай 
балиқни еганда асосий хўжайин ичагидаги метацерка-риялар жигарга, 
ошқозон ости безига ўтиб, икки ҳафталардан сўнг вочга етади, бир ойдан 
кейин тухум қўя бошлайди. 
34. 
Schistosoma haemаtobium нинг диагностикаси ва профилактикаси 
Касалликка ташхис қўйиш учун бемор сийдиги, ахлати текширилади ва 
паразит тухумлари аниқланади. 

---

Профилактикаси беморни даволаш, моллюскаларни йўқотиш ва сув ҳавза-
ларини одам ахлати, сийдигидан сақлашдан иборат. Шахсий профилактика-
си: шистозомалари бор деб шубҳа қилинган ҳовузларда чўмилмаслик ва у 
ердан сув ичмасликдир.