Тиббий биология ва генетика Тиббиёт олийгохи талабалари учун дарслик



Download 56,4 Mb.
bet118/210
Sana26.02.2022
Hajmi56,4 Mb.
#470048
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   210
Bog'liq
Xoliqov 2018 yil ТИББИЙ БИОЛОГИЯ

Ланцетникда 100-150 жуфт нефридий-калта найчалар бўлиб, унинг бир учи тана бўшлиғи-целомга очилади, иккинчи учи жабраолди бўшлиғи(атриал бўшлиқ)га очилади. Атриал бўшлиқдаги суюқлик махсус тешик-атриапор орқали ташқарига чиқариб юборилади.

Расм Ланцетникнинг нефридийлари:


А-кўп сонли нефростомлар ва соленоцитлар
билан бирлашган каналча; Б- айирув
каналчасини соленоцитлар билан бирга
бўлган бир қисми;
1-жабра ёриқларини юқори қисми;
2-буйрак каналчасини жабра олди
бўшлиғига очиладиган тешиги;
3-нефростомлар;
Тугарак оғизлиларда фақат пронефрос фаол бўлади. Пронефрос 6-12 та метамер жой-лашган каналчалардан иборат. Уларнинг оғзи тана бўшлиғига очилиб, пронефротик каналдан ва нефростомга якинрок жойлашган томир тугунларидан иборат. Юкори тузилган умурткалиларда у фақат хомила давридагина фаол бўлади.
Балиқларнинг айирув системаси бир жуфт буйраклардан иборат бўлиб, улар умуртқа поғанасининг икки ён томонига жойлашган. Мазкур буйракларнинг олдинги қисми олд буйрак ёки бош буйрак -пронефрос фақат эмбрионал ва личинкали даврида функционал аҳамиятга эга бўлиб, етук балиқларда рудимент (қолдик) ҳисобланади. Вояга етган балиқларда айирув функциясини бирламчи буйрак яъни тана буйрак - мезонефрос бажаради. Буйраклардан бошланган сийдик йўллари Вольф канали қовуққа келиб туташади
Амфибияларнииг айирув системаси анатомик ва функцио­нал жиҳатдан жинсий система билан боғлиқдир.Бақада ҳам, умуртқалилардаги каби, икки ёнтомонда жойлашган буйраклар бош буйрак («пронефрос») вa тана буйрак (мезанефрос) дан иборат.Буйраклардан
бошланган сийдик найи -Вольф каналиумумий чиқарувтешиги - клоакага очилади. Урғо- чи бақаларда Вольф канали сийдик ажратади холос, эркакларида эса уруғ ҳужайралари ҳам шу канал орқали ажралади. Урғочи бақаларда етилган тухум махсус йўл Мюллер канали орқали клоакага тушади.
Судралибюрувчиларнингчаноқсоҳасидаиккиламчижуфтбуйракметанефросжой-лашган. Бирламчибуйракрептилияларнингэмбрионалдавридагинаайирувфункциясинибажаради, кейинредукциягаучрайди. қушларнингвасутэмизувчиларнингбуйрагисудра-либюрувчиларникисингари - метанефростипидатузилган.
Сутэмизувчиларни эмбрионал даврида навбатма-навбат уч хил буйраклар шаклланади: 1) пушт даврнинг илк босқичларида эмбрнонда бошланғич буйрак пайдо бўлади. 2) кейин-чалик унинг ўрнида бирламчи буйрак 3) ва ниҳоят иккиламчи, доимий буйрак пайдо бўлади. Ҳар бир буйракнинг тузилиши, такомиллашувига алоҳида тўхталиб ўтамиз.

Download 56,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   210




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish