лар пайдо булади. Баъзан улкан нейтрофиллар кўринади. Сога-йиш
даврида яна қайтадан лейкопения булади, лимфоцитлар ка-майиб,
моноқитлар купаяди, баъзан гистиоиитлар пайдо булади,
эозинофиллар йуқолади, Тюрк дужайралари топилади ЭЧТ бош-
ланишда секинлашади, кейин тезлашади.
Давоси. Буйрак снндроми билан утадкган геморрагии иситма-
нинг давоси бошка хил геморрагии иситмалар давоси билан бир хил.
Агар азотемия холати юз берса, гемодиализ ёки перитонеал диализ
тавсия
қилинади.
Полиурия
даврида
сув-электролитлар
мувозанатини сақлашга қаратьлган дано чоралари қ)'лланилади.
Профилактикаси. Бемор албатта касалхонага жойланади ва
касалликнинг врач ва ўамшираларга юқмаслик чораларига ало-ҳида
эътибор қилинади.
Эндемик учоқларда кемирузчиларни йуқ қилишга қаратилган
чоралар курилади.
ПАППАТАЧИ ИСИТМАСИ
Паппатачи иситмаси арбовирус қузгатадиган ва искабтопар
чивин тарқатадиган эндемик ющумли касалликдир.
Тарихий маълумот. Пик исмли олим 1886 йилда паппатачи
иситмасини мустақил касаллик деб эълон қилди ва унинг кли-
никасини ёритди. 1904—1905 йилларда Е. Э. Иванов ва Таусскг
атроф муҳитда қон сурадиган искабтопар чивинлар купайиши билан
одамларда бу касаллик пайдо булишига эътибор берди-лар. 1908—
1909 йилларда австралиялик олимлар Дерр, Франқ ва Тауссиг уз
ихтиёри билан рози бу\аган одамларда текширув утказиб, бу
иситмани вирус кўзгатишини ва флеботомус паппатачи деб
аталадиган махсус искабтопар чивин тарқатишини ис-бот қилдилар.
Паппатачи иситмасининг клиникасини Кавказда 1917 йилда Е. М.
Марқиновский Органди ва матбуотда ёритди. 1923. йилда Н. Е.
Миккевич паппатачи иситмаси Қримда ҳам бор-лигини аниқлаган.
Урта Осиёда бу касалликни Н. И. Ходукин, М. Н. Сошникова, И. М.
Мевзос ва Е. Я. Штернгольдлар 1930 йилларда ўар жиҳатдан
ўргандилар ва уни «#згатадиган вирус-ни топиб, уни ажратиб олишга
муваффақ буздилар.
Этиологияси. Паппатачи иситмасини арбовируслар авлодига
кирадиган вирус қузгатади. Вирус касаллик энди бошланиб ке-
лаётган 1—2 кун давомида беморнинг қонида топилади. Бу зи-
руснинг катталигй 50 мкм га етади. У 70 даража ҳароретда бир
йилгача, қуритилган холда 3—7 ойгача тирик сақланадн. Вирус товуқ
эмбрионида, денгиз чучқаси, қуён, оқ каламуш, сич-қон, жужалар
организмида купаяди.
Эпидемыологияси. Трансмиссив касалликлар жумласига ки-
радиган бу инфекцияни искабтопар чивинлар тарқатадя. У тропик ва
субтропик налипли мамлакатларда (Урта денгиз ўавза-си, Урта Осиё,
Қрим, Украина жануби, Кавказ орти республика-лари ва Кавказда)
учрайди. Иафекқияяинг асосий маибаи
Do'stlaringiz bilan baham: