Tib termin-2016. p65

MUSTAQIL BAJARISH UCHUN TOPSHIRIQLAR
Quyidagi so‘zlarni tarjima qiling:
A). Uchki qism, qalampir, dumg‘azaga oid, o‘simta, umurtqaga oid, xantal, me’da, ko‘tariluvchi, vaqt, tomir, mushakka tegishli, tarmoq, o‘ldiruvchan, miyaga oid,
212
uchuvchan, tibbiy, bo‘g‘im, zubturum, tabiiy, gavda, asal, eruvchan, chambar ichak, belgi, qinga oid, qovurg‘aga oid, foydali, yoy (ravoq), yig‘ma, yurak, suvqalampir tuzatuvchi, po‘stloq, ko‘knor, tog‘ay, yeryong‘oq, pufak, o‘simlik, ensaga oid, asl nusxa, oqim, quturish, oddiy.
B). Gaster, sapor, amputatio, narcosis, asthma, gargarisma, sacralis, laxans, manus, caries, os (oris), sapo, anamnesis, injectio, carcinoma, elexir, derma, pharmacon, temporalis, plexus, os (ossis), odor, auscultatio, filix, glaucoma, alumen, encephalon, narcosis, vaginalis, facies, pes, carbo, contusio, dosis, symptoma, albumen, enteron, mensis, vertebralis, processus.
Quyida berilgan sifatlarni otlar bilan moslashtiring va tarjima qiling:
A). Dumg‘azaga oid teshik, yuz suyagiga doir mushak, bo‘g‘imga oid o‘simta, bronxial nafas qisishi, qoringa oid, ichterlama, tibbiy vosita, tozalangan suyuqlik, eruvchan kukun, mushak ichiga igna orqali dori yuborish, markaziy, ko‘k tomir, tibbiy efir, oddiy kukun.
B). Vertebra (cervicalis), facies (muscularis), nervus (sacralis), os (fibularis), processus (maxillaris), os (nasalis), suppositorium (vaginalis), dosis liquor (volatilis), os (sphenoidalis), arteria (pulmonalis), cartilago (nasalis).
Quyidagilardan retsept tuzing va tarjima qiling:
Rp: Extract... Burs... pastor... fluid...
Extract... Viburn... fluid... ana 10 ml
M. D.
S: 20 tomchidan kuniga uch mahal. Rp: Infus...herb... Thermops... 0,1—100 ml
Liqu... Ammon... anisat... 1 ml
Natri... benzo... 0,6
Sirup... Althae... 20 ml
M. D.
S: Bir choy qoshiqdan kuniga 3—4 mahal.
213
Rp: Pic... liquid... Betul...
Sulf... praeci pitat... ana 3,0
Vaselin... ad 30,0
M. f. ung.
D. S: Surtma. Rp: Natri... tetrabor...
Natri... hydrocarbon... ana 20,0
Natri... chlorid... 10,0
Ole... Menth... gtts. III
M.f. pulv.
D.S: Chayish uchun.
Pr: Tinctur... Convallari... maja...
Tinctur... Valerian... officin... ana 7,5 ml
Adonisid... 15 ml
M.D.
S: 20 tomchidan bir marta ichish uchun. Rp: Pic...
Sapon.. virid... ana 15,0
Spir... aethylic... 95 % 15 ml
M. f. linim.
D.S. Sovunli —qatron spirt. Ol: Suvqalampirning suyuq so‘rimidan
Bodrezakning suyuq so‘rimidan teng 20 ml
Aralashtir. Ber.
Belgila: 20—30 tomchidan kuniga 2—3 marta. Ol: Kalsiy karbonat cho‘kindisidan
Natriy gidrokarbonatdan
Bismut subnitratdan teng 0,3
Belladonna so‘rimidan 0,015
Kukun hosil bo‘lguncha aralashtir.
Ber. Belgila: Bir donadan kuniga 3 marta. Ol: Shoxkuyaning suyuq emulsiyasidan
Suvqalampirning suyuq so‘rimidan teng 10 ml
Jag‘-jag‘ning suyuq so‘rimidan 10 ml
Aralashtir. Ber.
Belgilansin: 30 tomchidan kuniga 3 marta.
214
Ol: Aloy so‘rimidan
Rovoch ildizpoyasining kukunidan teng 0,1
Belladonnaning so‘rimidan 0,015
Kukun hosil bo‘lguncha aralashtir.
Shunday miqdorda 20 dona ber.
Belgila: Bir miqdorda kuniga 2 marta. Ol: Kodein fosfatdan 0,18
Fenobarbitaldan 0,3
Amidopirindan 1,8
Kukun hosil bo‘lguncha aralashtir.
6 ta teng qismlarga bo‘l.
Ber. Belgila: Kuniga uch mahal. Ol: Gulxayri po‘stlog‘i qaynatmasidan 150,0
Natriy benzoatdan 3,0
Ko‘krak eleksiridan 2,0
Oddiy sharbatdan 20,0
Aralashtir. Ber.
Belgila: Kuniga bir mahal.
TAKRORLASH UCHUN TEST SAVOLLARI
1. Otlardagi teng murakkablik deganda nimani tushunasiz?

1. 
   bosh va qaratqich kelishiklarida so‘zlar bo‘g‘in soni teng bo‘ladi;
   
2. 
   bosh kelishikda bo‘g‘inlar soni qaratqich kelishikdan kam bo‘ladi;
   
3. 
   birlik va ko‘plikda otlar qo‘shimchalari teng bo‘ladi;
   
4. 
   bosh kelishik birlikda ko‘plikdagiga nisbatan bo‘g‘inlar ko‘p bo‘ladi;
   
5. 
   bosh kelishik va boshqa kelishiklarda qo‘shimchalar o‘zgarmaydi.
   

2. Genus Masculinumning Gen. Sing. qo‘shimchalarini toping.

1. 
   onis, inis, oris, eris, ris, icis, edis, itis, itis;
   
2. 
   etis, oris, onis, utio, onio, sion, esio, is, um, us;
   
3. 
   oris, iris, oris, ixis, uxis, esis, isis, is, iosis, aceus;
   

215

4. 
   acis, ixis, uxis, esis, isis, is, iosis, udis, ucis, icis, tis;
   
5. 
   ucis, icis, tis, gis, inis, onis, onis, utio, onio, sion, esio.