Thesis · April 2020 doi: 10. 13140/RG

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
37 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ
- 
Koʻrsatkichlar; 
- 
Dinamik tuzilmalar; 
- 
Funksiyalar. Rekursiv funksiyalar; 
- 
Obyektga yoʻnaltirilgan dasturlash. 
Masofaviy ta'lim yoki masofadan oʻqitish bu ma’lum ma’noda doimo universitetda 
boʻlmaydigan talabalarni oʻqitishdir [3, 4]. Masofaviy ta’lim mutlaqo masofadan turib oʻqitish 
hamda masofaviy oʻqitish va an'anaviy oʻquv mashgʻulotlarining aralashmasi boʻlishi mumkin [5]. 
Elektron ta’lim, onlayn ta’lim, virtual ta’lim bular masofaviy ta’lim bilan deyarli sinonim 
hisoblanadi [3]. 
Dasturlashga oid fanlarni oʻqitishda amaliy mashgʻulotlarning oʻrni beqiyos sanaladi. 
Talaba dasturlash tillarini yaxshi oʻzlashtirishi uchun koʻproq algoritmik masalalarni oʻqib 
oʻrganishi va ularni koʻproq ishlashiga toʻgʻri keladi. Odatda dasturlashni oʻrganishda oʻqituvchi 
dastur matnini diqqat bilan koʻrib chiqib, uning toʻgʻri yoki notoʻgʻri ekanligi haqida xulosa 
chiqaradi. Masalalar murakkablashib borgan sari oʻz-oʻzidan ma’lumki dasturiy yechimlar ham 
murakkablashib boradi. Dasturlar murakkablashib borgan sari bu usul amaliy jihatdan foydasiz 
boʻlib boradi, chunki biror kichik xatoni topish ancha murakkabdir. Uning oʻrnini yangi usul 
egallaydi, dasturiy yechim toʻgʻriligini avtomatik testlovchi tizimlar egallaydi. Bu tizimlar 
oʻqituvchi oʻrnini egallamaydi, chunki bu tizimlarning vazifasi yechimlarni tekshirishdan iborat. 
Dasturiy yechim toʻgʻriligini avtomatik testlovchi tizimlar koʻp masalalar yechimlarini qisqa 
fursatda tahlil qilish imkoniyatini yaratadi. Har bir yechim berilgan masalaning hamma 
xususiyatlarini aks ettiruvchi testlar toʻplami yordamida tekshiriladi.
Avtomatik testlovchi tizim uchun oʻqituvchilar tomonidan turli qiyinchilikdagi masalalar 
yuklanadi. Talabalar esa ushbu masalalar uchun fan doirasida oʻtilgan dasturlash tili yordamida mos 
dasturiy yechimni tizimga yuborishadi. Tizim kelib tushgan dasturiy yechimni ma’lumotlar 
bazasida ushbu masalaga tegishli testlardan foydalanib yechimning toʻgʻri yoki notoʻgʻri ekanligi 
haqidagi xabarni bir necha soniyalarda talabaga taqdim etadi. 
Dasturiy yechim toʻgʻriligini avtomatik testlovchi tizimning ishlash prinsipidan ma’lumki 
tizim ishlashi uchun tizimda quyidagilarning boʻlishi shart va majburdir.