Thesis · April 2020 doi: 10. 13140/RG

ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
338 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ
таълим-тарбияни инсонпарварлаштирган ҳолда унинг миллий мафкура билан узвий 
алоқадорликда ривожланишини таъминлаш зарур. Зотан, «...юксак фазилатли ва комил 
инсонларни тарбиялаш, уларни яратувчилик ишларига даъват қилиш, шу муқаддас замин 
учун фидоийликни ҳаёт мезонига айлантириш – миллий мафкуранинг бош мақсадидир»

2,3-
б

.
Талабалар ҳам жамиятнинг ўзига хос бир бўғини хисобланишади. Уларнинг фикрлари 
биз учун жуда муҳимдир. Бизнинг талабалар энг маданиятли, энг маънавиятли, билим 
борасида тенги йўқ, хар томонлама етук, соғлом бўлиб етишишлари керак.
Олий таълим муассасаларида ўтказиладиган тадбирлар, суҳбатлар, викториналар, 
акция ва бошқалар талаба-ёшларнинг тафаккур тарзини такомиллаштириб борар экан, шу 
билан биргаликда улар ўз навбатида талабалардан 
ижтимоий фаоллик
ни ҳам талаб қилади. 
Хўш, ижтимоий фаолликнинг ўзи нима? Бу – фуқароларнинг, айниқса, талаба-ёшларнинг 
шахсий интилиши, ҳаётдаги мақсад-муддаолари, келажакда қўлга киритиши лозим бўлган 
етуклик даражасига эришиш йўлида ўз имкониятларидан фойдаланиш учун қиладиган саъй-
ҳаракат. Айни пайтда, ижтимоий фаоллик инсоннинг ўз мақсадига эришиши йўлида жамият, 
миллат, Ватан манфаатларига, ўзининг шахсий манфаатларини уйғунлаштириш ҳамда унинг 
мутаносиблигини таъминлаш қобилиятидир. 
Ижтимоий фаоллик, инсонни тарбиялайди, ундаги турли салбий ҳолатлар, шахсий 
қусурларни йўқотади. Энг муҳими, ижтимоий фаоллик шахсда ташаббускорликни, мақсад 
сари интилишни шакллантиради. Ундаги фаоллик, уқувсизлик, теварак-атрофда содир 
бўлаётган воқеа-ҳодисаларга бефарқлик, лоқайдлик, ҳафсаласизлик «сифатлари»ни бартараф 
этишга ёрдам беради; 
Юқорида санаб ўтилган тадбирлар доирасида талаба онгида, қалбида яхшилик, 
эзгулик, миллат ва Ватанга меҳр қўйиш сифатлари шакллантирилади. Ёшлар қалби 
шаклланаётган қалб ҳисобланади. Шаклланиш жараёни тўғри белгиланмас экан, бундай 
вазиятда инсоннинг виртуал дунёга кириб қолиш эҳтимоли кўп бўлади. Виртуал дунёда 
инсон қалбида ҳали тўла англаб етилмаган қандайдир ғайриодатий ўзгаришлар рўй беради, 
ундайларда турли тубанликларга тушиш эркинлик сифатида талқин этилади. Яна шу нарса 
маълумки, виртуал дунёда инсон маънавий жавобгарликни ҳис этмайди. Ҳозирги шароитда 
айрим ёшларимизнинг виртуал дунёга тушиб қолиши, уларнинг реал дунёдан ажралиб 
қолаётганликларининг икки сабабини кўрсатиш мумкин: биринчидан, ундайлар ўзининг 
мустақил маънавий қиёфасига эга эмас. Натижада «чет»даги нарсалар уни ўзига тортади, 
аста-секин реал дунёдан узилиб қолади. Иккинчидан, бундай тоифадаги ёшларда ўзини-
ўзиривожлантиришга эҳтиёж йўқ, шунингдек, бу нарса уларни мослашувчанлик, 
эргашувчанлик кайфиятига тушириб қўяди. 
 
Инсон онги бошқа кишилар онгининг, бутун социум ижтимоий онгининг, ижтимоий 
гуруҳлар (миллий, диний, касбий, ёш бўйича ва ҳоказо гуруҳлар) онгининг, маданият, фан, 
мафкура, оммавий ахборот воситалари ва коммуникациянинг таъсири остида бўлади ва улар 
билан фаол ўзаро таъсирда бўлади. Худди шулар орқали одам ўзининг кундалик ҳаётида 
шахсга, ижтимоий мавжудотга, инсоний маданият соҳибига айланади. 
Ёшларнинг мафкуравий онги шаклланишида, шахснинг мустақил фикрлаши, 
юртимиз тараққиёти ва унда олиб борилаётган демократик ислоҳотларнинг моҳияти 
ҳақидаги билимлари ортиб боришида, талаба йигит-қизларнинг мафкуравий таҳлил 
қобилияти, ижодкорлиги юксалишида, ўзи ва юртимиз ҳаётига оид масалаларини мустақил 
ҳал қила олишини таъминлашда турли сиёсий клублар, ва айниқса, «Баҳc»клубининг 
фаолияти муҳим аҳамият касб этади. Клубнинг асосий вазифаси – ёшлар учун муаммоли 
бўлган турли ижтимоий-сиёсий, ғоявий ҳодисаларнинг туб моҳиятини аниқлаб, ечимини 
топиш, уни турлича талқин этилишига йўл қўймасликдир. Бу клубда ёшлар юртимиздаги 
мавжуд камчиликларни уларнинг пайдо бўлиш сабаблари, бартараф этиш йўллари ҳақида ўз 

---