|
ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
139
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ
Leksikologiya
modulini o‘qitishda klaster metodidan foydalanishda talabalar tomonidan
o‘zlashtirishlari maqsadiga yo‘naltirilgan muammoli vaziyatlarni yaratishda quyidagi jihatlarga
e’tibor berish lozim:
1. Muammoli vaziyat talabalarning ishlab chiqarish faoliyatiga asoslangan bo‘lishi kerak.
2. Muammoli topshiriq doimo leksikologiya
modulini o‘qitishda klaster metodidan
foydalanishdan o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma va malakalar darajasiga mos bo‘lishi lozim.
3. Muammoli vaziyat yangi mavzuni tushuntirishdan oldin qo‘yilishi kerak. Agar,
muammoli vaziyatni hal etishga talabalar malakasi yetarli bo‘lmasa, ularga ayrim amallarni
bajarishdagi ish usullarini ko‘rsatish, zarur bo‘lgan maxsus fan bilimlarini eslatish lozim.
4. Leksikologiya
modulini o‘qitishda klaster metodidan foydalanishda bilim, ko‘nikma va
malakalarning shakllanishi o‘qituvchining rahbarligi ostida muammoli vaziyatlarni hal etish yo‘li
bilan amalga oshiriladi.
Leksikologiya
modulini o‘qitishda klaster metodidan foydalanishda mavzuga oid materialni
tahlil qilishda talaba shu vaziyatga o‘zi kirishishi, uni tushunishi, baholay olishi kerak. Ushbu
holatda talaba qanday muammo borligi va qo‘yilayotgan muammoning mohiyati nimada ekanini
aniqlashi lozim, muammoni hal etishdagi o‘zining roli va bunda o‘zini qanday tutishi kerakligini
belgilashi kerak.
Leksikologiya
modulini o‘qitishda klaster metodidan foydalanishda muammoli vaziyatni
qo‘yish: tayyorlov, tanishuv, tahlil va yakuniy qaror qabul qilish
kabi bosqichlarga bo‘linadi.
Tayyorlov bosqichida o‘qituvchi maqsadni belgilab, kerakli vaziyatning rejasini ishlab
chiqadi, ya’ni:
a) beriladigan vazifalar leksikologiya
modulini o‘qitishda klaster metodidan foydalanishda
nazariy kursni mantiqan davom ettirishi va talabalarning kelgusidagi kasbiy ehtiyojlariga muvofiq
bo‘lishi kerak;
b) qo‘yilayotgan muammo murakkabligi talabalarning imkoniyatlari darajasida bo‘lishini
hisobga olish kerak, ya’ni talaba bir tomondan qo‘yilgan vazifani bajara oladigan bo‘lsin, ikkinchi
tomondan uni bajarish ishtiyoqi hamda muvaffaqiyat hissi paydo bo‘lsin;
d) talabalarga mutaxassislik fandan qo‘yilgan muammolar ustida ishlash bo‘yicha yo‘l-
yo‘riqlar berilishi kerak.
Tanishuv bosqichida talabalar muammoni haqiqiy, ya’ni jonli muhokama qilishga jalb
etiladi. Leksikologiya
modulini o‘qitishda klaster metodidan foydalanishda o‘qituvchi talabalarning
ma’lum sohadagi bilim, ko‘nikmalarini hisobga olgan holda bajariladigan ishning umumiy izohini
belgilaydi. Yakka tartibda yoki butun guruhni qo‘yilayotgan leksikologiya
modulini o‘qitishda
klaster metodiga oid muammoning mazmuni bilan tanishtiradi.
Tahlil va yakuniy qaror qabul qilish bosqichida muammoli vaziyatni tahlil qilish guruh ishi
bo‘lgani uchun, muammo ochiq bahs-munozara shaklida hal etilgani ma’qul. Muhimi, talabalardagi
faollikni rivojlantirish va muammoni hal etish bo‘yicha boshqalarning bergan taklifiga xolisona
baho berish asosiy maqsaddir. Bu esa, bo‘lajak pedagogda bo‘lg‘usi faoliyatida yuzaga keladigan
vaziyatlarni tahlil qilish ko‘nikmasining takomillashuviga va o‘z faoliyatida mustaqil ravishda qaror
qabul qila olish qobiliyatini rivojlantirishga imkoniyat yaratadi. Barcha tahlillardan so‘ng yakuniy
xulosa chiqariladi.
Mutaxassislik fani ta’limdagi muammolilikni talabalarning o‘quv muammosini anglashlari
va hal qilishlari sifatida tushunamiz. Buning muhim xususiyati muammoli vaziyatni vujudga
keltirish hisoblanadi. Avvalambor, leksikologiya
modulini o‘qitishda klaster metodidan
foydalanishda muammoli vaziyat hayotiy dalillar, voqealar, real obyektlar va jarayonlar asosida
tarkib toptiriladi. Chunki bu vaziyat tabiiy shaklga qancha mos bo‘lsa, talabalarni faollashtirish va
muammoni hal qilishga jalb etish imkoniyati shuncha samarador bo‘ladi.
Leksikologiya
modulini o‘qitishda klaster metodidan foydalanishda tashkil etilgan
muammolilik an’anaviy didaktikaning tamoyillari va qoidalarini inkor qilmaydi, balki ularga
tayangan holda ularni takomillashtiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
