2.3. “Pedagogika tizimi”, “ta’lim texnologiyasi”, “o‘qitish texnologiyasi”, “fan
uslubiyoti”ning tizimli tashkil etuvchilari va elementlari
Ta’lim beruvchi
Talabalar
Konseptual asos
Maqsadlar
Natijalar
O‘quv axboroti
Boshqaruvning yo‘l
va vositalari
O‘qitish modeli
Qaytar aloqaning o‘quv vositalari
T
A
R
K
I
B
I
Y
T
A
S
H
K
I
L
E
T
U
V
C
H
I
L
A
R
Q
I
S
M
L
A
R
Pedagogika
tizimi
Ta’limiy
texnologiya
Ta’lim berish
texnologiyasi
Fan uslubiyoti
(metodika)
O‘qitish usullari
O‘qitish shakllari
O‘qitish vositalari
Kuzatuv
Tashxis
Tekshiruv
Baholash
Bashoratlash
Axborot
Rejalashtirish
Nazorat
Mavjud o’quv fanining
ahamiyati va uni o’q=itish
tizimidagi o’rnini aniqlash
Mavjud o’quv fanining
o’qitish vazifalarini
aniqlash
Mavjud o’quv fanining
o’qitish mazmunini
aniqlash
Qo’llash bo’yicha
yo’riqnoma
M
O
N
I
T
O
R
I
N
G
Usullar
Shakllar
O‘qitish
vositalari
To‘g‘rilash
Boshqaruv
xulosasini
chiqarish
3. TA’LIM TEXNOLOGIYASINING MOHIYATLI BELGI VA
XUSUSIYATLARI
Konseptuallik
Ta’lim texnologiyasi falsafiy,
psixologik, didaktik va ta’limiy
maqsadning ijtimoiy-pedagogik asoslangan aniq ilmiy g’oyalariga
asoslanadi.
Tizimlilik
Samaradorlik
Ta’lim texnologiyasi tizimning barcha belgilariga ega, ya’ni:
yaxlitlik, tuzilmaviylik, barcha tashkil etuvchilarning o’zaro
bog’liqligi va ularning bir-biriga bo’ysunishi,
tizim va muhitning
o’zaro bog’liqligi.
(1
)
TT mohiyati- ishlarni aniq bajarilishida, ya’ni: butun
tugallangan ta’lim jarayonini aniq pedagogik g’oya
ostida
dastlabki bashoratlash, loyihalashtirish va rejalashtirishida
ko’rish mumkin. (2) Ta’lim
berish jarayoni aniq
tuzilmaga
keltirilgan:
pedagogik va o’quv harakatlari, boshqaruvchilik,
axborotli va muloqotli ishlar ifodalangan ketma-ketlik –
bosqichma-bosqich, maqsadli yo’l bilan, ya’ni ta’limiy maqsadlar
alohida shaklda ifodalangan:
pedagogik vazifalar va aniq
belgilangan kutilayotgan natijalar bilan muvofiqlikda tuziladi. (3)
Texnologik jarayon
tabaqalashtirilgan va individuallashtirish, ikki
kishilik va ko’pchilikli suhbat (dialog, polilog) tamoyillari
hisobga olingan shartnoma asosidagi, ta’lim beruvchi va ta’lim
oluvchilarning o’zaro bog’liq faoliyatini nazarda tutadi. (4)
Qaytar aloqani
tizimli tezkor ravishda ishlatilishi ta’lim
jarayonining joriy natijalarini
uzluksiz kuzatishni, tashhislashni
va tezkor baholashni, tahlil va maqbul boshqaruv xulosasini qabul
qilishni ta’minlaydi. (5)
Tashhisiy ishlar
faoliyat natijalarini aniq
bir ma’nodagi mezon va ko’rsatkichlarini,
shuningdek uni
o’lchash vositalarini o’z ichiga oladi. (6)
O’zgartirish jarayoni
ta’lim oluvchini xatoliklariga emas, balki ta’lim jarayonini shu
ta’lim oluvchiga nisbatan unga belgilangan maqsadga erishishni
ta’minlash bilan tashkillashtirish yo’lini o’zgartirishga qaratilgan.
Boshqaruvchanlik
Ta’limiy texnologiya samarali natija va ta’lim
maqsadlariga
erishish kafolatini ta’minlaydi
Maqbullik
Takror ishlab
chiqarishlik
Texnologiyaviylikning hammabop tizimli belgisidir. TT
ta’lim maqsadlariga erishishda, kuch va vaqt sarf qilishda inson
imkoniyatlari va texnik zahiralaridan foydalanish bo’yicha maqbul
yo’l va vositalarni ta’minlaydi.
Takrorlash
imkoniyati
,
xohlagan
ta’lim beruvchi, shu
texnologiviy ishlar tartibini, shundayligicha qo’llasa, shunday
natija
olishi mumkin