Toshkent moliya instituti mmt-84-i axmadjanov nuriddin “Buxgalteriya hisobi” fanidan oraliq nazorat

TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI
MMT-84-I AXMADJANOV NURIDDIN
“Buxgalteriya hisobi” fanidan oraliq nazorat varianti № 7
SAVOLLAR:
1. Buxgaletriya hisobining qanday uslublari mavjud?
2. Buxgalteriya hisobining schyotlari va uning tuzilishi.
3. O‘z mablag‘lari manbalari tarkibi.
JAVOBLAR:
1).Buxgalteriya hisobining uslublari

1. 
   Hujjatlashtirish
   

Buxgalteriya hisobining obyektlari ustidan yoppasiga va uzluksiz kuzatishni amalga oshirish imkonini beradigan dastlabki aks ettirish

2. 
   Inventarizatsiya
   

Korxona mablag‘ini tekshirib, ro‘yxatga olish va olingan ma’lumotlarni hisob ma’lumotlari bilan solishtirish

3. 
   Baholash
   

Xo‘jalik mablag‘lari, majburiyatlar va xo‘jalik jarayonlarini pul o‘lchov birligida aks ettirish

4. 
   Kalkulyatsiya
   

Yaratilgan mahsulot (ish va xizmat)lar birligi tannarxini aniqlash

5. 
   Schyotlar tizimi
   

Mablag‘lar tarkibi va joylashtirilishi, ularning manbalari bo‘yicha aks ettirish, iqtisodiy guruhlash va tezkor nazorat qilish

6. 
   Ikki yoqlama yozuv
   

Har bir xo‘jalik muomalasining summasi ikki marotaba bir schyot debeti va ayni vaqtda o‘zaro bog‘liq boshqa schyotning kreditida aks ettirish

7. 
   Buxgalteriya balansi
   

Muayyan sanaga korxonaning mol-mulki va ularning manbalari to‘g‘risidagi axborotni iqtisodiy guruhlashtirish hamda pul bahosida umumlashtirish

8. 
   Hisobot
   

Moliyaviy-xo‘jalik faoliyatini tavsiflaydigan umumlashtirilgan ko‘rsatkichlar tizimini o‘zida mujassamlashtiradi.

2). Buxgalteriya hisobi schyotlari– mol-mulkni uning tarkibi, joylashtirilishi va
shakllantirish manbalari hamda operatsiyalar bo‘yicha joriy aks ettirish, guruhlash
hamda nazorat qilish usulidir.

Schyotlarning har birida hisobga olinayotgan xo‘jalik mablag‘lari yoki ularning manbalarining boshlang‘ich holati hisobga olinadi, keyingi bo‘ladigan joriy o‘zgarishlar o‘z vaqtida aks ettirib boriladi. Natijada schyotlardan ayrim turdagi aktivlar yoki passivlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni istalgan paytda olish mumkin bo‘ladi.

Tashqi ko‘rinishi bo‘yicha schyotlar ikki ustundan iborat bo‘lgan jadval shaklida bo‘ladi. Schyotning nomi jadvalning yuqori qismida yoziladi. Ushbu jadvalning chap qismi “Debet” (D-t), o‘ng qismi “Kredit” (K-T) deb ataladi. “Debet” va “Kredit” so‘zlari buxgalteriya hisobiga uning rivojlanish davri boshlanishida kiritilgan bo‘lib, bu so‘zlar XII asrlarda sotuvchi va bankir o‘rtasidagi hisob-kitob hamda kredit munosabatlarini aks ettirgan. “Debet” so‘zi lotincha bo‘lib “u qarzdor”, “Credit” so‘zi esa “ishondi”
degan ma’noni bildiradi.