Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent

 
Nazorat savollari 
 
1. WLAN tarmog‘i nimalardan iboratligi tushuntiring. 
2. IEEE 802.11 standartiga umumiy xarakteristikani bering. 
3. Infraqizil dipazonda (IR) qanday uzatish usullari ishlatiladi? 
4. IEEE 802.11b standartining o‘ziga xos xususiyatlari nimada? 
5. IEEE 802.11a standartining chastotalar diapzonini keltiring. 
6. IEEE 802.16 standartining arxitekturasini tushuntiring. 
7. IEEE  802.16  standartining  rivojlanishi  qanday  bo‘lib  o‘tgan 
va uning qisqa xarakteristikasini bering. 
 
 

---

159 
 
5-Bob. BOSHQA SIMSIZ ALOQA TURLARI 
 
5.1. Peyjing va tranking aloqa 
 
Personal  radiochaqiruv  tizimlari.  Personal  radiochaqiruv 
tizimlari  (PRCHT)  yoki  peyjing  abonentlarga  operativ  va  uncha 
qimmat  bo‘lmagan  aloqani  taqdim  etadi.  PRCHTning  ishlashi  ko‘p 
hollarda ikki tomonlama aloqani tashkil etish zarurati yo‘qligiga, balki 
faqat  qisqa  ma’lumotni  yoki  chaqiruvni  uzatilishi  etarli  bo‘lishiga 
asoslangan. Bunday masala abonentda peyjer deyiladigan uncha katta 
bo‘lmagan  qabullagich  bo‘lganida  radiouzatkichlardan  foydalanish 
yo‘li bilan hal etiladi [6].  
PRChT ikkita xususiy (lokal) va umumiy foydalanishdagi (uzoq 
masofali)  toifalarga  bo‘linadi.    Xususiy  (lokal)  PRChT  cheklangan 
hududda  radiochaqiruvni  ta’minlaydi,  ma’lumotlar  foydalanuvchilari 
guruhi uchun bir yoki bir nechta past quvvatli uzatkichlarni ishlatadi. 
Chaqiruv  umumiy  foydalanishdagi  telefon  tarmog‘i  bilan  o‘zaro 
ta’sirlashmasdan dispetcherlik pultlari orqali amalga oshiriladi. 
Umumiy 
foydalanishdagi 
peyjing 
tizimlarida 
umumiy 
foydalanishdagi  telefon  tarmog‘i  orqali  radiokanalda  cheklangan 
hajmli  xabar  uzatiladi.  Zamonaviy  peyjing  tizimlari  umumiy 
foydalanishdagi telefon tarmog‘i bilan avtomatik o‘zaro ta’sirlashishni 
amalga oshiradi, chaqiruvni va xabarlarni uzatishning raqamli usulini, 
oshirilgan  uzatish  halaqitbardoshligi  va  o‘tkazish  qobiliyatini 
ishlatadi.  Oxirgi  qurilmalar  kichraytiriladi,  bu  energiya  ta’minotini 
kamaytirishga  imkon  beradi.  Bunday  tizimlarning  farqli  o‘ziga  xos 
xususiyati  davlat  ko‘lamlaridagi  katta  xizmat  ko‘rsatish  zonasi, 
shuningdek  davlatlararo  o‘zaro  ta’sirlashish  imkoniyati,  past  narx  va 
ishlatishning odiyligi hisoblanadi. 
Birinchi peyjing tizimi 1956 yilda London gospitallarining birida 
qurilgan.  Birinchi  uzoq  masofali  PRTCh    60-  yillarni  boshlarida 
AQSh  va  Kanadada  ishlab  chiqilgan.  Evropada    uzoq  masofali 
PRTCH  Gollandiya, Belgiya va Shveysariyada 1964 – 1965 yillarda 
ishga  tushirilgan.  PRTCh  80  dan  1000  MGsgacha  diapazondagi 
radiochastotalarda ishlaydi. 
PRTCh  sotali  yoki  boshqa  harakatdagi  aloqa  tizimlari  bilan 
kombinatsiyalashtirilishi  mumkin.  Bunday  tizimlarda  foydalanuvchi  
telefon  qo‘ng‘iroqlari  haqida  ogohlantirilishi  va  qulay  vaqtda  javob 

---

160 
 
berishi  mumkin.  Peyjer  shuningdek  olib  yuriladigan  qabullagichga 
o‘rnatilishi mumkin. 
Hozirgi  vaqtda  hamma  joyda  peyjing  tizimlari  sotali  aloqa 
tizimlari  (SMS  xabarlarini  uzatish)  orqali  surib  chiqarilmoqda. 
SHuning  uchun  bunday  tizimlarni  qurish  tamoyillarini  atroflicha 
ko‘rib chiqish ma’noga ega emas.