Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent

Tranking  aloqa  tizimlari.  Harakatdagi  UQT  radioaloqa  radial-
zonaviy tizimlari bo‘lgan retranslyatorlar aloqa kanallarini abonentlar 
orasida  avtomatik  taqsimlanishini  (tranking)  amalga  oshiradigan 
tranking radioaloqa tizimlari,  avvalo, abonentlarni guruhlardagi aloqa 
rejimining  aktiv  qo‘llanilishi  ko‘zda  tutiladigan  turli  idoraviy  va 
korporativ  aloqa  tarmoqlarini  yaratishga  mo‘ljallangan  harakatdagi 
aloqa tizimi sinfi hisoblanadi. Ular turli davlatlarda qurolli kuchlari va 
huquqni  muhofaza  qilish  tuzilmalari,  umumiy  xavfsizlik  xizmatlari, 
transport  va  energetik  kompaniyalar  tomonidan    harakatdagi 
abonentlarni  o‘zaro,  statsionar  abonentlar  bilan  va  telefon  tarmog‘i 
abonentlari bilan aloqasini ta’minlash uchun keng ishlatiladi. 
Umumiy  foydalanishdagi  harakatdagi  radioaloqa  (UM-HRA) 
tranking tizimlarining bir-birlaridan nutq ma’lumotlarini uzatish usuli 
(analog  va  raqamli),  ko‘p  stansiyali  ulanishi  turi  (kanallar  chastota 
bo‘yicha  ajratiladigan  (KChAU),  kanallar  vaqt  bo‘yicha  ajratiladigan 
(KVAU)  yoki  kanallar  kod  bo‘yicha  ajratiladigan  (KKAU)),  kanalni 
qidirish 
va 
tayinlash 
usuli 
(markazlashtirilmagan 
va 
markazlashtirilgan  boshqarishli),  boshqarish  kanali  turi  (ajratilgan  va 
taqsimlangan)  va  boshqa  xarakteristiklari  orqali  farqlanadigan  ko‘p 
sonli turli standartlari mavjud. 
Tranking 
tizimlarning 
asosiy 
arxitekturaviy 
tamoyillari          
5.1- rasmdagi bir zonali tranking tizimining umumlashtirilgan tuzilish 
sxemasida keltirilgan. 
U  bazaviy  stansiyadan  (BS)  tashkil  topgan  va  radiochastotaviy 
qurilmalardan  tashqari  kommutator,  boshqarish  qurilmasi  va  turli 
tashqi tarmoqlar intefeyslarini o‘z ichiga oladi. 
Radiochastotaviy 
qurilmalarga 
retranslyator, 
antenna 
va 
radiosignallarni birlashtirish qurilmasi kiradi. 
Retranslyator.  Retranslyator deganda bu holda bir juft tashuvchi 
chastotalarga 
xizmat 
ko‘rsatadigan 
qabul 
qilish-uzatish 
qurilmalarining  to‘plami  tushuniladi.  Birinchi  tranking  tizimlarda  bir 
juft  tashuvchi  bitta  trafik  kanalini  bildirgan.  Vaqt  bo‘yicha 
zichlashtirishni ko‘zda tutadigan TETRA standarti tizimlari va EDAS 

---

161 
 
ProtoCAL  tizimlarining  paydo  bo‘lishi  bilann  zamonaviy  tranking 
tizimlarda  bitta  retranslyator  ikkita  yoki  to‘rtta  trafik  kanalini 
ta’minlashi mumkin.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5.1- rasm. Bitta zonali tranking tizimining umumlashtirilgan tuzilish 
sxemasi 
 
Tranking  tizimlarda  antennalar  qanchalik  mumkin  bo‘lsa, 
shunchalik  katta  radioqamrab  olish  zonasini  hosil  qilishi  kerak. 
Shuning 
uchun 
bazaviy 
stansiyalarning 
antennalari 
baland 
machtalarda 
yoki 
inshoatlarda 
joylashtiriladi 
va 
doiraviy 
yo‘naltirilganlik diagrammasiga ega bo‘ladi. Bazaviy stansiya yagona 
qabul  qilish-uzatish  antennasiga,  ham  qabul  qilish  va  uzatish  uchun