Texnologiyalar va pedagogik mahorat

aqliy rivojlanish o‘rganish,
 
mehnat, 
o ‘yin, 
hayotiy vaziyatlarda takomillashib boruvchi to‘xtovsiz jarayon
 
ekaniigi 
ta’kidlanadi.
Aqliy  rivojlanish  bilimlarni  faol  o ‘zIashtirish  va  ijodiy  qo‘I!ash
 
jarayonida juda  intensiv  yuz  beradi.
Aql rivojlanishining xarakterli xislatlariga quyidagilami kiritish mumkin:
• 
atrof-muhitga faol  munosabatda  bo4ish;
• 
0
‘ziga  та Чит  bo4ganlar chegarasidan  chiqishga  intilishi;
•  nazariy  va  amaliy  maqsadlarda  bilimlarini  oshirish  va  ulami  ijodiy
 
qo4lashning  doimiy  zaruriyati;
•  kuzatuvchanlik,  hodisalar  va faktlam ing  eng  mohiyatli jihatlarini  va
 
aloqalarini  ajrata  olish  qobiliyati;
47

---

• 
muammolami  ratsional  hal  qilish  uchun  zarur  bo‘lgan  vazifalar  va
 
vositalar  o'rtasidagi  aloqalami  ia ’minlovchi  harakatlar  va  izlanishlaming
 
izchilligi;
•  ishdagi  aniqlilik  va  natijalarni  qo4ga  kiritishdagi  ishonchlilikni
 
ta ’minlovchi  intizomlilik;
• 
aqliy  kenglik  -  bu  aqliy faoliyat  va xotira  rivoji izchilligiga  asoslangan
 
hosila  sifatdir;
•  keng  ilmiy  axborotlarga  asoslanish  qobiliyati;
•  keng ilmiy ufq,  texnik va kompyuter vositalandan foydalanish malakasi;
•  real  voqelik  jarayonlarini  to^xtovsiz  aks  ettiruvchi  tushunchalarni
 
o
‘zlashtirish  va foydalanishga  moyillik;
•  aqliy faoliyatning  dinamikligi;
•  mustaqililik  va  ijodiy xarakter.
Rivojlangan  aqlning  eng  oliy  shakli  ijodiy  tafakkurdir.  U  insonning 
bilish bosqichi va obyektiv voqelikni aks ettirish jarayonining oliy shaklidir. 
Ijodiy  tafakkur  faollikning  va  kishining  mustaqil  faoliyatining  oliy  shakli 
sifatida  ijtimoiy  ahamiyat  va  betakrorlik  kasb  etadi. 
U  ijodiy javob  talab
 
qilinadigan masalaning qo'yilishi; muammoni ko‘ra olishi; oldindan qo'yilgan
 
gipoteza  va  masalani  yechish  yo4lari  va  usullarini  aniqlash  uchun  zarur
 
bo4gan  bilimlarni  safarbar  qilish;  maxsus  kuzatuvlar  va  eksperimentlar
 
natijasida  tugilgan fikrlam i  ifodalashni  aks  ettiradi.