Texnologiya ta’limi praktikumi fanidan o’quv uslubiy majmua

4-rasm.O’lchash va rejalash asbolari.
a-xatkash; b-qutilar burchaklari qiyshaymaganini tekshirish reykasi; d-rejalash sirkuli; e-to’g’ri guniya; f- yerunok; g-malka(sharnirli guniya); h-indikator; i-rejalash tarog’i.


Shtangensirkul detallarning xilma-xil parametrlarini o’lchash uchun ishlatiladi.
Shoqulli adilak vertikal detallarni satxini tekshirish uchun (vertikal satx o’lchagich)tekshirishga mo’ljallangan.
Go’nlya-markaz qidirgich silindrsimon narsaning markazini aniqlash uchun mo’ljallangan. Go’niyaga chizg’ich mahkamlangan. Go’niyaning yuqori qismi planka bilan, birlashtirilgan. Chizg’ichni shunday o’rnatish kerakki, u biriktiruvchi plankaning o’rtasida turib, go’niyaning to’g’ri burchagini teng ikkiga bo’ladigan bo’lsin. Markazini topish zarur bo’lgan silindrsimon narsa go’niya ustiga qo’yiladi va chizg’ich yordamida ikkita kesishuvchi chiziq chiziladi, bu chiziqlar ayni vaqtda diametrlar hisoblanadi. Chiziqlar (diametrlar) ning kesishish nuqtasi silindrsimon narsaning markazi bo’ladi.
Adilak(5-rasm) («shayton») qismlar va konstruksiyalar yuzalari joylashuvining gorizontalligi hamda vertikalligini tekshirish uchun ishlatiladi. U metall yoki yog’och korpusdan iborat bo’lib, Ichiga kavsharlangan naycha (ampula) joylashtirilgan, naycha pushti yoki sarg’ish-yashil rangli suyuqlik (spirt) bilan to’ldirilgan. Suyuqlik ichidagi havo pufakchasi yuqorigi holatni egallashga intiladi. Ampulaning korpusdagi holati o’rnatish vinti bilan shunday rostlanadiki, adilak aniq gorizontal holatda turganda havo pufakchasi naycha ichida korpusdagi belgi ro’parasida o’rta vaziyatni egallaydigan bo’lsin. Adilaklarning eni 16, 22, 25, 28 mm, balandligi 30, 40, 50, 56 mm, uzunligi 230, 300, 500, 750, 1250 mm bo’ladi.