Texnik jihatdan tartibga solish tizimlarining sifatni boshqarishdagi o

6.3. Standartlami ishlab chiqish va qo'llash 6.3.1. Milliy standartlar

Yuqorida ta'kidlanganidek, AQSHdagiga nisbatan Rossiya va Qozo-g‘istonda "milliy ahamiyatga ega standart" tushunchasi bir xil fikrlarni anglatadi. Terminologik farqlarga qaramasdan (Qozog‘iston qonunida "davlat standard', Rossiyada esa "milliy standart" atamalari foydalanil-gan), Rossiya va Qozog'istonda milliy ahamiyatga ega standart - bu

130

standartlashtirish bo'yicha vakolatli davlat idoralari tasdiqlagan va davlat rahbarligi ostida ishlab chiqilgan standartdir.

Amerika qonunchiligida davlat va nodavlat ishlab chiquvchilar ish-lab chiqqan va tasdiqlagan standartlar o'rtasida farqlanishlar ko'rsatil-magan. "Amerika milliy standarti" - bu Amerika milliy standartlash-tirish instituti (ANSI)da ifodalangan, standartlarni ishlab chiqish va o'zgartirish jarayonida demokratik talablarga standart muvofiqligi belgisiga o'xshashdir. Ammo Rossiya va Qozog‘iston standartlashtirish bo'yicha milliy idoralardan farqlanadi. ANSI (nodavlat jamiyat tash-kiloti hisoblanib, standartlashtirish bo'yicha milliy idora rolini bajarish vakolatiga ega) milliy standartlarni ishlab chiqishda bevosita ishtirok etmaydi va moliyalashtirmaydi, biroq, ishlab chiqaruvchilarni akkreditlashtirish bilan shug'ullanadi va ular ishlab chiqarayotgan standartlardan qay biriga ANSI "ma'qullangan Amerika milliy standarti" tamg'asini qo'yilishni mustaqil aniqlaydi.

AQSHda 200ga yaqin tashkilotchi-ishlab chiqaruvchilarni ANSI akkreditatsiyalaganligini e'lon qilingan, faqat ulardan to'rttasi davlat tashkiloti - Qishloq xo'jaligi sohasida tadqiqot xizmati, AQSH Qishloq xo'jaligi vazirligi, Axborot texnologiyalari laboratoriyasi, Standartlar va texnologiyalar milliy instituti (NIST - National institute standart and technologi) va AQSH Energetika vazirligining ikkita yadro laboratoriya-laridir.

Farqlami ko'rishda milliy ahamiyatga ega standartlar bibliotekasi qanday usullarda tashkillashtiriladi, ko'rilayotgan davlatlarning har bir tizimi ishlab chiqilayotgan standartlar sifatini ta'minlashga qanday yo'naltirilganligidir. Milliy standart sifatida standartlarni tamg'alanishi ushbu standart o'rnatilgan tartiblarga muvofiq ishlab chiqilganligi va uning tarkibi qonunchilikka zid emasligini kafolatlash bo'lib hisoblansa, boshqa tomondan, agar bu tizim korrupsiyaga uchrasa, standart iste'molchilar ko'z o'ngida bunday tamg'alanish bilan o'zining obro'-e'tiborini va sifat kafolati sifatida o'zining qiymatini yo'qotishi mumkin.