Тестология ва унинг фанлар тизимидаги ўрни режа

6-босқич . Топшириқ банкини тайёрлашнинг эксперт цикли ва имкониятлари
Муаллифлар томонидан тест топшириқлари яратилгандан сўнг, топшириқ банкини хатолар, ноаниқликлар ва паст сифатли вазифалардан тозалаш учун тўпланган материални кўрикдан ўтказиш керак. Асосий технологияга қараб тестларни текшириш учун 2 хил мақсадни ажратиш тавсия етилади:
1) анъанавий технология учун (тест вариантлари муаллифлар томонидан қўлда яратилади) текширишдан мақсад тестни айнан тест мавзуларига тақдим етиладиган версияда, яъни аниқ вариантлар кўринишида текширишдир.
2) кбтз (топшириқ банкига асосланган вариантларнинг автоматлаштирилган йигилиши) асосидаги технология учун текширув мақсади банкка киритилган алоҳида тест топшириқларини текширишдан иборат.
Ушбу банднинг қуйидаги бандларида material келтирилган бўлиб, ундан ушбу кўрсатилган мақсадлар бир-бирига зид эмаслиги аниқ бўлиши керак, лекин тест материалларини текширишнинг турли босқичларида шунчаки еришиш мумкин.
Биринчидан, биз мутахассислар контингентини шакллантиришимиз керак. Кўрикда икки турдаги экспертлар иштирок етмоқда:
А)тест топширувчилар ишлаётган (ўқиётган) ташкилотнинг (ёки таълим муассасасининг ўқитувчилари) ички мутахассислари орасидан. Агар айнан шу мутахассислар топшириқ банкини яратишда иштирок етган бўлса, мақсадга мувофиқ
топшириқ маълумотларини ўзаро баҳолаш учун муаллифларнинг ўзларини текширишга жалб қилинг.
Б) ташқи экспертлар — бошқа олий ўқув юртлари ёки ташкилотлар вакиллари, шу жумладан, ушбу билим соҳаси бўйича тест ва ўқув материалларини ишлаб чиқаришга ихтисослашган. Ташқи экспертлар, ўз навбатида, вазифалар муаллифлари билан ҳам мос келиши мумкин.
Алифбога асосланиб тузилган тестлар гарчанд соддага ўхшаб туюлса-да, аммо улар чуқур мантиқий мулощазани талаб этади. қуйидаги мисол асосида бунга амин бўлиш мумкин
А Б А В Г В Д Ё ? Ё З И З
Ушбу тест топшириғида щарфлар кетма-кетлигида тушириб қолдирилган щарфни аниқлаш талаб этилади. Топшириқ ечими қуйидагича аниқланади. Щарфлар алфавитдаги ўз ўрнига кўра сон бўйича тартиблаганда 1,2,1,3,4,3,5,6,5, 7,7,9 кетма-кетлик щосил бўлади. Бунда тоқ сонлар ўрнидаги щар бир щарф ўзидан кейинги жуфт сонлар ўрнидаги щарфни чегаралайди. Натижада щарфларнинг яна бир кетма-кетлиги келиб чиқади. Юқорида айтилган тамойилга таянсак, бўш ўринга 8 сони ёки алфавитдаги 8 чи щарф — Ж тўғри келишини аниқлашмиз мумкин (Жавоб: Ж).
Новербал тестлар щам инсоннинг умумий ақлий имкониятини бащолашга ёрдам беради.
1. Сонлар қаторидаги навбатдаги сонни топинг: