Тестология ва унинг фанлар тизимидаги ўрни режа

2- босқич. Услубий ечим: статистик тест модели
Фақат тест синовларининг мақсадли вазифалари ва шарт-шароитлари топилгандан сўнг, услубий ечим - тайёр тестни қидириш ёки янги тестни яратишга ўтиш керак. Бу ерда танланган тест муҳим аҳамиятга ега:
А) вазифага мос эди,
Б) тест мавзулари контингенти томонидан вазифага мос келувчи оқилона восита сифатида қабул қилинар еди (а ва Б шартлар бир-бирига ўхшамайди!),
В) ташкилий чеклашларга риоя қилиш (агар тест қисқа ажратилган сессияларда вақт лимитига жавоб бера олмаса, ундан фойдаланиш мумкин эмас, агар синов ташкилотда мавжуд бўлмаган бундай ускуналарни талаб қилса, ундан фойдаланиш ҳам мумкин эмас).
Муваффақияцизликлар градациялари (Д) муваффақият (C) яхши (Б) аъло (А)
Фоиз (percentile касрлар) 10 — 20% 60 — 70% 10 — 15% 3 — 5%
55-60-дан 55-60-дан 80-85-дан 90-95-дан юқори бўлган бирламчи нуқталар (фоизлар)
Бу таъкидлаш қизиқ: агар тегишли ҳужайра дизайн Excel-модели уланг бўлса, интервалларни юқори чегараси қийматлари (60, 85, 95, ўз навбатида), кейин бошига - асосий ҳисобида арифметик ўртача кўтарилади ва 75 қийматини ўтади (яъни, бу осон синов қилиш учун зарур бўлади), лекин сиз интервалларни пастки чегараси қийматлари ўрнига, агар (55, 80, 90,), ўртача Арифетик қиймати мос равишда, баъзи қийин бўлади.
Тест керакли еҳтимол ва статистик моделини яратган, сиз ҳозир тўғри муаллифлар учун вазифани белгилаш имкониятига ега бўлади, ва белгиланган псикометрик (статистик) хусусиятлари билан бир синов олиш учун, шунинг учун, дастлабки синов сўнг тест вазифаларни ваколатли танлаш ўтказиш-сони тўғри нисбатларда субъектларининг категориялари ишлаб, мезонлар чегаралари билан оқилона бу улушларига мос.
Шуни таъкидлаш керакки, агар сиз муаммони академик тестлар учун одатий тарзда шакллантирсангиз:" намунани ярмига ажратадиган вазифаларни яратишга ҳаракат қилинг — аниқ 50 фоиз тўғри жавоб беради", шунда сиз жуда қийин ва керакли квоталарни тақдим этмайсиз. Вазият ҳали ҳам тегишли гуруҳлар (сафлар) А, Б, C учун пастки мезонларни камайтириш орқали тузатилиши мумкин бўлса-да.
Шундай қилиб, учта ўзаро боғлиқ кўрсаткичлар тизими мавжудлигини кўрамиз:
А) муайян унвон гуруҳига (синфга) кирувчи предметларнинг квоталари (персентил улушлари)),
Б) максимал баллнинг улуши сифатида ифодаланган бу гуруҳлар учун мезонлар чегаралари - "бирламчи баллар" шкаласи бўйича»,