Termodinamika va statistik fizika

= l n Q J e n ).
 
(3.64)
H ar  b ir  bo‘lak  o ‘zi  statistik   m uvozanat  holatda  bo'lsada, 
am m o  m u rak k ab   m akroskopik  sistem a  nom uvozanat  holatda 
bo'ladi.  B unday  sistem a  entropiyasi
S   =  JJS,
71
(3.65)
75

---

S iste m a n in g   h a r  b ir  b o 'la g i  u c h u n   m u v o z an a t  h o la td a g i 
entropiyasini  (3.62)  yordam ida  hisoblasak,  sistema  entropiyasi
5
 =  5 X   =  X
1
(ё) =  In 
Y p n (en
 ) = In Q, 
(3.66)
n 
n
 
n
bu yerda
«  = № « ( £ „ )  
n
=1
JV  ta  zarradan  tashkil  topgan  bir  b u tu n   sistem aning  to‘la  kvant 
holatlar  soni.  Demak,  b erk   sistem a  entropiyasi  sistem a  to ‘la 
holatlar  sonining  logarifmiga  teng  bo'lar  ekan.
Q aralayotgan  berk  sistem a  uchun  Gibbsning  mikrokanonik 
taqsimoti  W(e.)  ~   £2(e.)  o'rinli  bo'ladi.  B undan 
S   -
  InW  +  const 
kelib chiqadi.  (3.66) term odinam ika  ikkinchi qonunining statistik 
talqinini beruvchi ifoda  bo‘lib,  Bolsman formulasi deb yuritiladi. 
Bolsman  formulasi  berk  sistem a  entropiyasini  uning  bu  holatda 
bo'lish  ehtimolligi  bilan  bog'laydi.  Berk  sistem a  bir  holatdan 
boshqa  holatga  o'tganda  entropiya  o'zgarishi
W o