Termodinamika” fanidan o`quv- uslubiy majmua

TAJRIBA NATIJALARINI HISOBLASh

Tajriba namunasi: m = 0,0154 g
tc , ^0C			KT , Bm / K	c, J/ kg K
-100			0,268
-75			0,308
-50			0,294
-25			0,309
0			0,309
25			0,331
50			0,341
75			0,351
100			0,334
125			0,367
150			0,373
175			0,370
200			0,382

Organik yoki noorganik bo’lgan moddaning solishtirma issiqlik sig’imini aniqlash uchun yuqorida ko’rsatilgan o’lchamlar buyicha namuna tayyorlanadi. Namunani isitish bir tekis rejimda olib boriladi. Hisoblash forulasi esa, quyidagi ko’rinishga ega:
C=
bu yerda - teplomerning issiqlik o’tkazuvchanligi : – teplomerdagi bo’sh ampulali tajribada kech qolish vaqti: – teplomerdagi temperaturani kech qolish vaqti. K = K( ) parametri asbob doimiysi hisoblanadi va harorat sathigagina bog’liq bo’ladi.
Teplomerdagi temperatura o’zgarishi kichik bo’lganda, temperaturani kech qolish vaqtini o’lchashga o’tish mumkin. Bu ikkala parametrlar doimiy hisoblanadi.

Mis materialli namunaning to’liq issiqlik sig’imi.



NAZORAT SAVOLLARI

1. 
   Termodinamika nimani o’rgatadi?
   
2. 
   Moddalarning issiqlik sig’imi nima ?
   
3. 
   Qanaqa issiqlik sig’imlarini bilasiz?
   
4. 
   Materialni haqiqiy, solishtirma va o’rtacha issiqlik sig’imlar
   

xarakteristikasini bering.

5. 
   Moddani solishtirma massaviy, hajmiy va molyar issiqlik
   

sig’imideganda nima tushuniladi?

6. 
   Bosim o’zgarmas bo’lgandagi issiqlik sig’im nima?
   
7. 
   Hajm o’zgarmas bo’lgandagi issiqlik sig’im nima?
   
8. 
   Mayer tenglamasini xarakterlab bering.
   
9. 
   Issiqlik sig’im o’zgarishi qaysi faktorlarga bog’liq?
   
10. 
    Adiabata ko’rsatgichining fizik ma’nosi?
    
11. 
    Ko’p komponenli sistemaning issiqlik sig’imi qanday
    

aniqlanadi?

12. 
    Paxta chigitiga o’xshagan geterogen sistemaning issiqlik
    

sig’imi qanday hisoblanadi?
LABORATORIYA IShI № 2


NAM HAVONING ASOSIY PARAMETRLARINI ANIQLASh


Ishning nazariy asoslari

Quritish deb - qattiq va pastasimon materiallarni issiq eltkich yordamida suvsizlantirish jarayoniga aytiladi. Quritish asosan ikki usulda olib boriladi:

1. 
   Konvektiv quritishda - nam material bilan quritish eltkich to’g’ridan - to’g’ri o’zaro aralashadi.
   
2. 
   Kontaktli quritishda - issiqlik tashuvchi eltkich va nam material o’rtasida ularni ajratib turuvchi devor bo’ladi.
   

Quritish jarayonida materialdan namlik bug’lanadi va ana shu bug’lar havo bilan qo’shilib, bir jinsli aralashma hosil qiladi. Ma’lumki ularga termodinamikaning asosiy qonunlari qo’llaniladi. Demak, nam havo, quruq havo va suv bug’larining aralashmasidan iborat, quritish jarayonida, asosan nam havo namlik va issiqlik tashuvchi eltkich vazifasini bajaradi.
Nam havoning asosiy xossalari quyidagi parametrlar bilan xarakterlanadi: absolyut namlik, nisbiy namlik, nam saqlash, entalpiya, parstial bosim, quruq va ho’l termometr temperaturalari.