Termiz muhandislik-texnologiya instituti

3.2. Katodlar miqdorini hisoblash
Sexning anod bo‘yicha qayta ishlash unumdorligi yiliga 100 000 t.
Katodlar ulchamlari 860 ∙ 860 mm. Anodning ulchamlari 820 ∙ 820 mm. Bitta anodning massasi (Cu – zichligi 8,5 t/m³), anodning quloqlarini hisobga olmaganda 0,860 ∙ 0,86 ∙ 0,045 ∙ 8,5 = 283 kg. Material balans bo‘yicha anoddan katodga 80,039%, yoki 283 ∙ 0,8004 = 226,51 kg.
Vazifada berilgan anodlarni qayta ishlashda olinadigan katod misning miqdorini.
Bir yilda qayta ishlanadigan anodlarning soni
100 000 : 0,283 = 353357dona
Bir yilda ishlab chiqariladigan katodninng miqdorii:
353357 ∙ 0,22651 = 80039 t.
Tok zichligi 260 A/m² tok bo‘yicha chiqish 94% bo‘lsa, sutkada katodga cho‘kkan misning miqdori:
1,186 ∙ 0,94 ∙ 260 ∙ 2 ∙0,86 ∙ 24 = 11 965,4 g = 11,965 kg.
Anodning erish davomiyligi
226,51 : 11,965 = 18,9 sut.
Katod ikki tarafli o‘sishida, katodning o‘sish davomiyligi 19:2 = 9,5 sut, katodlarning soni esa 353357 ∙ 2 = 706714dona bir yilda, yoki
70671 : 365 : 24 = 81 katod bir soatda.
Katodning o‘rtacha og‘irligi 226,51 : 2 = 113,25 kg.

3.3. Vanna ulchamlari va miqdorini hamda katodlar sonini aniqlash
Hozirgi kunda o‘zimizning korxonalarda qo‘yidagi xarakterga ega kremniyli to‘g‘rilagichlar ishlab chiqarilmoqda:

Tok kuchi,A………………..	12500	12500	12500	6250
Kuchlanish V……………...	300	150	75	48

Misni elektroliz jarayonida birinchi turli tovar xomashyosini olish uchun, birinchi va ikkinchi turli to‘g‘irlagichlar, matrichniy qismlar uchun uchinchi turni tashkil qiladi.

Yiliga 108 053 tonna mis olishda ishlatiladigan vannalar miqdorini aniqlaymiz. Tsexning unumdorligini qo‘yidagi formula bo‘yicha aniqlaymiz.
P = n I 365 ∙24 M ∙ 1,186 A,
Bu erda P — tsex unumdorligi, ming tonna; n — elektrolit vannalarining soni; I — vannadagi tok kuchi, 12 500 A; 365 — kalendar sutkalar soni; 24 — vaqt, s; 1,186 — misning elektrokimyoviy ekvivalentligi, g/A ∙ s; A — tok bo‘yicha chiqish, 0,94; M — vannaning vaqt mashinasi, 0,91. Unda vannalar miqdori.

n = 108 053 ∙ 10⁶ : (12 500 ∙ 24 ∙ 0,91 ∙ 0,94 ∙1,186 ∙365) = 973.