Termiz muhandislik texnologiya instituti elektr mashinalari

Transformator chulg‘amlarining ulanish guruhlari tartibi

1. 
   Ulanish guruhlarini tajriba yo‘li bilan aniqlash usullari. A. Fazometr usuli. Bu usul YuK va PK chulg‘amining mos liniyaviy kuchlanishlari (yoki EYuK lari) orasidagi faza siljish burchagini fazometr (ф) yordamida bevosita o‘lchashga asoslangan (6,a-rasm). Fazometrning parallel chulg‘ami (U-U)ni transformatorning YuK tomoniga, ketma-ket chulg‘ami (I-I)ni esa PK tomoniga ulanadi. Ketma-ket chulg‘amidagi tokni cheklash uchun uni qo‘shimcha qarshilik r_qosh orqali ulanadi. So‘ngra transformatorning YuK chulg‘ami uch fazali simmetrik kuchlanishli elektr tarmog‘iga ulanadi. Shuni ta’kidlash lozimki, o‘lchash qulay bo‘lsin uchun fazometrning shkalasi 360° gacha bo‘lgani maqsadga muvofiq hisoblanadi. B. Voltmetr usuli. Bu usulda chulg‘amlarning liniyaviy kuchlanishlari (yoki EYuK lari) orasidagi siljish burchagi o‘lchanmaydi. Demak, u bilvosita usul bo‘lib, YuK va PK chulg‘amlarning bir xil nomli uchlariaro kuchlanish (yoki EYuK) larni o‘lchashga asoslangan.
   

6-rasm. Transformatorning ulanish guruhini yo’li bilan fazometr (a) va voltmetr (b) usullarida aniqlash.(1)
U_Bb = U_Cc = U_ab (1)
tenglamani qanoatlantirsa (bunda k_i =U_AB/U_ab - liniyaviy kuchlanishlarni transformatsiyalash koeffitsienti), ulanish guruhi Y/Y - 0 ga mos keladi. Boshqa guruhlar uchun esa quyidagi tenglamalar bo‘yicha tekshiriladi:
Y/Y -6 guruh uchun - U_Bb=U_Cc=U _a'b'(k₁+1) (2)
Y/Δ – 11 guruh uchun - U_Bb=U_Cc= U_ab (3)
Y/Δ – 5 guruh uchun - U_Bb=U_Cc=U _a'b' (4)
(2^4) tenglamalarda U_ab va U_a'b' - PK chulg‘am liniyaviy kuchlanishlari.
Agar o‘lchangan kuchlanishlar keltirilgan formulalarni qanoatlantirmasa, demak, transformator chulg‘amlarining uchlari noto‘g‘ri belgilangan bo‘ladi.