Термиз филиали “анатомия ва клиник анатомия” кафедраси

Шок буйраги, буйракларнинг кортикал некрози, (ОПН) ЎБЕ касаллиги барча шок холатларида ривожланади (травматик, токсик, геморрагик, гемолитик, анафилактик, кардиоген, нейроген шоклар ва х. ). Бевосита сабаби эса артериал Қ/Б кескин тушиб кетиши, айнан буйрак коптокчалари афферент артериясида ҳам босимни тушиб кетиши. Қон оқишининг капиллярлар тўри орқали афферентга ўтишининг тўхташи. Эфферент артериянинг қонсизланиши, эгри-бугри каналчалар эпителийсининг қон билан таъминланмаслиги ва некрозланиши. Микроскопик жиҳатдан буйрак пўстлоқ қавати кўрилганда барча эгри-бугри каналчалар эпителийсида ядролар йўқолган, коптокчаларда, оралиқ тўқимада, қон томирлар деворида ядро сақланган. Макросконик жиҳатдан буйрак бироз катталашган, юмшаб илвиллаган, ташқи пардаси осон кўчади. Кесиб кўрилганда пўстлоқ қавати қалинлашиб оқарган, мия қавати эса веноз қонининг димланиши оқибатида кўкарган. Бундай буйракни “шок буйраги” “буйракнинг кортикал некрози” ёки “ОПН буйраги” дейилади. Шок пайтида биринчи навбатда буйрак кейин ўпка, жигар, мия ўлади.
Назорат учун саволлар:
1. Буйрак нефрони тузилиши ва унинг қисмларига боғлиқ ҳолда ривожланадиган касалликларни санаб беринг?
2. Гломерулопатияларга кайси касалликлар киради ва уларнинг ҳар бирида ривожланадиган патологик жараёнларни тушунтиринг?
3. Гломерулонефритнинг таърифи, этиологияси ва патогенизи, ҳамда патоморфологик ўзгаришлар ривожланишининг механизмлари?
4. Гломерулонефритнинг сабабларига, локализациясига ва кечишига қараб турлари, ҳар бирининг таърифи?
5. Ўткир, ўткир ости ва сурункали гломерулонефритларнинг макро- ва микроскопик белгилари?
6. Гломерулонефритнинг терминал даврида буйракдаги морфологик ўзгаришлар?
7. Буйрак амилоидози сабаблари, ривожланиш механизми ва патологик анатомияси?
8. Идеопатик нефротик синдроми яъни липоид нефроз касаллигининг патогенези ва патологик анатомияси?


Маъруза № 19. Жинсий органлар касалликлари. Еркаклар ва аёллар жинсий органлар дис гормонал касалликлари. Ҳомиладорлик ва туғруқдан кейинги давр касалликлари.
1.Жинсий аъзолар ва кўкрак бези яллигланиш касалликлари. 2.Дисгормонал касалликлар, эндометрийнинг безли гиперплазияси, бачадон бўйни эрозиялари ва псевдоэрозиялари, кў крак безининг хавфсиз дисплазияси.
3.Жинсий аъзолар ўсмалари, уларга олиб келувчи омиллар, гистологик турлари.
4.Кў крак бези раки ў сма олди ўзгаришлари. Гистологик турлари. Педжет раки.
5.Гестозлар, классификацияси, этиология ва патогенези, патологик анатомияси, асоратлари ва оқибатлари.
6. Бачадондан ташқари ҳомиладорлик. этиология ва патогенези, патологик анатомияси, асоратлари ва оқибатлари. Елбў ғоз, плацентар полип, 7.Бачадоннинг туғруқга боғлиқ инфекциялари.
Таянч иборалар: Простатит, простатанинг гипертрофияси, ендометрийнинг безли гиперплазияси, псевдоерозия. Ектропион, мазоплазия(аденоз), мастопатия, ендометрит. ендоцервикоз,ендометриоз, еклампсия, бачадондан ташқари ҳомиладорлик, аборт, бола ташлаш, елбўғоз, хорионепителиома, плацентар полип, синцитиал ендометрит, трофобластли касаллик.