Termiz davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti geografiya kafedrasi

III. Асосий назарий қисм (маъруза машғулотлари)
2- қисм. ЖАҲОН МАМЛАКАТЛАРИ ИҚТИСОДИЙ ВА ИЖТИМОИЙ ГЕОГРАФИЯСИ
1-мавзу: Халқаро меҳнат тақсимоти ва унга таъсир этувчи омиллар
Географик меҳнат тақсимотининг шаклланиши. Ҳудудий меҳнат тақсимоти. Халқаро ва районлараро меҳнат тақсимоти. Адам Смитнинг мутлақ афзаллик назарияси. Давид Рикардонинг нисбий (қиёсий) афзаллик қонуни. Ҳудудий меҳнат тақсимоти ва жаҳон бозорининг ташкил этилиши. Осиё мамлакатларининг иқтисодий ривожланиш хусусиятлари Антик давр давлатларининг иқтисодий ривожланиш хусусиятлари (Қадимги Рим ва Қадимги Греция).
2-мавзу: Жаҳон хўжалиги
V-XVII асрларда Европа мамлакатлари иқтисодий ривожланиши тезлашишининг объектив шарт-шароитлари. Мануфактуранинг юзага келиши. Буюк географик кашфиётлар. Биринчи мустамлака империяларнинг пайдо бўлиши. Эиг муҳим техник кашфиётлар, буғ машинасининг яратилиши. Европа ва Шимолий Америка мамлакатларидаги саноат инқилобининг дунё минтақалари иқтисодий ривожланишига таъсири. Мустамлака тузуми. XX аср охири XXI аср бошларида жаҳон иқтисодиётининг ривожланиши. Ривожланган ва ривожланаётган давлатлар иқтисодий ўсишининг суръатлари. Ҳозирги замон ривожланаётган мамлакатлари иқтисодиётининг юқори суръатда ўсишига таъсир этувчи омиллар.
3-мавзу: Дунёнинг ҳозирги замон сиёсий харитаси, жаҳон мамлакатларининг социал-иқтисодий гуруҳлари
Дунёнинг сиёсий харитаси ва унинг шаклланиш хусусиятлари. Жаҳон мамлакатларининг, ҳудуди ва аҳоли сони. Мамлакатларнинг давлат тузуми. Давлатларнинг шакллари. ЯИМ бўйича мамлакатлар тавсифи. Давлатларнинг типологияси. Ўтиш иқтисодиёти, ривожланган ва ривожланаётган давлатлар. Анклав ва эксклав мамлакатлар.
4-мавзу: Жаҳон табиий ресурслари географияси. Экологик муаммолар
“Табиий ресурс” тушунчаси. Жаҳон табиий ресурсларининг турлари. Ер-сув ресурслари. Гидроэнергетика ресурслари. Фойдали қазилмалар географияси. Агроиқлим, биологик, рекреация ресурслари. Дунё океани ресурслари. Табиат-жамиятнинг ўзаро таъсири ва унинг оқибатлари. Жаҳон ва унинг минтақаларида геоэкологик муаммолар.