Termiz davlat universiteti "pedagogika" kafedrasi umumiy pedagogika

9.3. Pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etish tamoyillari. 
 
Mehnat  sharoiti,  kun  tartibi  kompleks  tushuncha.  Unda  0‘qituvchining  mehnat  qilayotgan 
joyi, aniq vaziyatlar e’tiborga olinib quyidagi 
tamoyillar
 
asosida takomillashtirilib boriladi. 
Pedagogik  mehnatning  samaradorligi,  maqsadi  va  faoliyat  vazifasiga  ko‘ra  aniq  bir  yo‘nalishni 
belgilash o'qituvchi mehnatini ilmiy asosda tashkil etishning birinchi tamoyilidir. 
Ikkinchi tamoyil mutaxassislikka oid bilimlarni chuqur o'zlashtirib qizg'in pedagogik faoliyat 
uslubini belgilash. 
Uchinchi  tamoyil  pedagogik  mehnatni  ilmiy  asosda  tashkil  etishda  axborot  va  kompyuter 
texnologiyalari vositalaridan samarali foydalanishni mukammal bilish tushuniladi. Bunda ko'nikma 
va malakalami shakllantirishga xizmat qiladigan pedagogik texnologiyalar ham e’tiborga olinadi. 
To'rtinchi tamoyil taiim-tarbiya birligini ta’minlagan holda pedagogik faoliyatni rejalashtirish. 
Ushbu  tamoyil  reja  asosida  taiim-tarbiyaviy  faoliyatni  tartibga  solish,  uning  modelini  yaratish, 
tayanch tizimlarni topish kabi masalalardan tashkil topgan. 
Pedagogik  faoliyatni  aniq  maqsadlar  asosida  rejalashtirmasdan  turib  shaxsni  va  jamoani 
tarbiyalash va ularni har tomonlama kamol topti- rishning ustuvorligini ta’minlash mumkin emas, 
bu esa jamiyatga ham ijtimoiy, ham iqtisodiy zarar keltiradi. Pedagogik mehnatni nazorat qilish va 
hisobga olish o'qituvchi faoliyatini muntazam kuzatib borish yutuq va 
kamchiklarini aniqlash,  muhimlarini ajratib olishni nazarda tutadi.  Hisobga olishning eng maqbul 
yo'li  statistik  hisobga  olishdir.  Pedagogik  nazoratda  obyektivlik,  omilkorlik,  samaradorlik, 
muntazamlilik va oshkoralik talab qiladi. 
0‘qituvchi  mehnatini  nazorat  qilish  va  hisobga  olishning  muntazamligi,  izchilligi 
quyidagilardan tashkil topadi: 
•
 
o‘quv materiallari va tarbiyaviy tadbirlarga tayyorlanishni o‘zi tomonidan nazorat qilinishi; 
•
 
darsdan tashqari vaqtlarda ta’lim-tarbiyani nazorat qilish va o‘zining yutuq va kamchiiiklarini 
kuzatish; 
•
 
o'qituvchining darsdan tashqari vaqtini o‘zi nazorat qilishi; 
•
 
ota-onalar va jamoatchilik bilan bajariladigan ta’lim-tarbiyaviy faoliyatni nazorat qilish; 
•
 
o‘z ustida muntazam ishlash, ijod qilish. 
0‘qituvchi  mehnatini  ilmiy  asosda  har  jihatdan  mukammal  tashkil  qilish  mamlakatimizning 
mustaqillik  prins  iplariga  sadoqatli  hamda  jamiyat  taraqqiyotiga  munosib  hissa  qo‘shishga  qodir 
yosh avlodni shakllantirishda muhim ahamiyatga ega. Bunda o‘qituvchi o‘zining qizg‘in mehnatini 
pedagogik  jamoa,  ota-onalar,  oila,  mahalla  qo‘mitalari,  turli  jamoatchilik  markazlari  bilan  o'zaro 
puxta hamkorlikda olib borgandagina ta’lim-tarbiyaning samaradorligi yanada oshadi.