Tеrmiz davlat univеrsitеti kasbiy ta’lim kafedrasi

Sirtlarni silliqlovchi materiallar.
Sirtlarni silliqlash ishlari sirtlarga shpaklyovka surtish, gruntovka qilishdan oldin va keyin bajarilishi mumkin. Shpaklyovka surtish va gruntovka qилишдан олдин олиб бориладиган силлиqлаш ишла­ри мушранда билан рандаланган сиртларни qирg‘ич ёрдамида qиришдан иборат.


Qirish metall qirg‘ich
yoki oyna sinig‘i yordamida bajariladi. Qirish yog‘och tolalarining o‘sish yo‘nalishi bo‘yicha olib boriladi. Aks holda qirg‘ich yog‘och tolalarini ko‘chirib chiqaradi va sirtning silliqligini buzadi.
Jillir qog‘oz.
Sirtlarni silliqlash maqsadida turli mar-kadagi jilvir qog‘ozlar ishlatiladi. Jilvir qog‘oz yelimlan-gan mato yoki qog‘ozga sepilgan maydalangan shisha sinig‘i yoki kvarsdan iboratdir. Jilvir qog‘ozlar yirik va mayda donli> bo‘lib, donlarning o‘lchamiga qarabquyidagicha nomerlanadi: 12, 16, 20, 24, 36, 60, 80, 100 120, 140, 170, 200,280. Nomerlar ortib, borishi bilan jilvir qog‘oz mayda donly bo‘lib boradi.
Silliqlanadigan sirtlarning silliqlik darajasiga qarab har xil yiriklikdagi jil'virlar ishlatiladi. Jilvirlash,. ko‘pincha, shpaklyovka surtilib, gruntovkalashdan keyin bajari ladi. Silliqligi yuqori bo‘lgan sirtlarni jilvirlashda mum-kin qadar mayda donli jilvirlar (120—140) ishlatiladi. ■Loklanadigan va politurlanadigan sirtlar 170—280-nomer-li jilvirlar yordamida jilvirlanadi.



Kirg‘ichlar: a —qirg‘ich; b — qirish; v— qirg‘ichni o‘tkirlash; g — to‘g‘ri (/) va noto‘g‘ri (?) o‘tkirlash.
Gruntovkalanmagan yoki gruntovkalangan yog‘och sirtlarni jilvirlashda bir marta talab etilgan nomerli jilvir bilan silliqlangan sirtni changdan tozalab bir oz suv purkaladi yoki alif surtiladi. Suv yoki alif ta’sirida namlangan ayrim yog‘och tolalari bo‘rtib ko‘tariladi. Bu tolalarni ikkinchi bor jilvirlab sirtning silliqligi orttiriladi. Talab etilishiga ^arab bu hol ikki-uch takrorlanadi.
Shpaklyovka surtilgan sirtlar ham talab etilishiga qarab turli nomerdagi jilvirlar bilan jilvirlab silliqlanadi.
Silliq sirtlarni hosil qilishda jilvir qog‘ozlarni ishla-tishdan oldin bir-biriga ishqalab olinadi. Bunda ularning ayrim yirik, o‘tkir uchlik donalarining qirralari sinib sirt-«i tirnamaydigan, uning silliq chiqishini ta’minlaydigan bo‘­ladи.