Mavzu: Jilvirlash jarayoni to‘g‘risidagi tushuncha. Jilvirlash turlari. Abraziv materiallar. Jilvirlash stanoklarining turlari

Mavzu: Jilvirlash stanoklarida qo’llaniladigan moslamalar.

Reja:

1. 
   Metallarni jnlvirlash dastgohlari to’g’risida ma’lumot.
   
2. 
   Metallarni jilvirlash.
   
3. 
   Abraziv ishlov berish stanoklari guruhining umumiy tavsifi.
   
4. 
   Dastgohlarda detallarga ishlov berish.
   

Yog‘ochga mexanikaviy ishlov berishning asosiy usullariga arralash hamda randalash, frezalash, parmalash va jilvirlash kiradi, bu vaqtda qirindi va qipiq chiqadi.
Jilvirlash — yog‘ochni qog‘oz yoki matoga jilvir donalarini yopishtirib hosil qilingan abraziv keskichlar yordamida jilvir- lash usulidir. Bunda yog‘och sirtidagi g‘adir-budurlarni jilvirlab yog‘ochning juda yupqa qatlami qirib olinadi.
Jilvirlash dastgohlarining ish bajaradigan qismlari. Jilvirlash dastgohlarining ish bajaradigan qismlariga jilvir qog‘oz bilan o‘zaro ulangan ikki yoki uch shkiv ko‘rinishidagi, sirtiga jilvir qog‘oz qoplangan disk yoxud silindr yasaladi.
Jilvirlash dastgohi silindri (4) ning sirtiga vintli qurilma (1) yordamida jilvir qog‘oz tortiladi. Movut qistirma (3) silliqlanuv- chi zagotovka bilan jilvir qog‘oz o‘rtasidagi zarbni kamaytiradi. Silindr aylanganda o‘q yo‘nalishida o‘zi salgina qaytma - ilga- rilama suriladi. Zagotovka sirti-silindrning ustki yoki ostki tomo- niga tegib (bu dastgohning tuzilishiga bog‘liq), silindr o‘qiga nisbatan perpendikular yo‘nalishda uzluksiz ilgarilama harakat qilib jilvirlanadi. Odatda, bir dastgohga ikki, uch va undan ko‘p silindr o‘rnatiladi. Ensiz tasmali jilvirlash dastgohlarida yuritish shkivi (6) (14-rasm, b) vintli qurilma taranglash shkivi (5) shkivlar o‘qi orasidagi masofani o‘zgartirishga yordam be- radi. Dazmolcha (7) jilvir qog‘ozning jilvirlanadigan sirtga tegib turishini ta‘minlaydi (14-rasm).



14-rasm. Silindrli (a) va (b) jilvirlash dastgohlarining ish bajaruvchi qismlari:
1 - vintli qurilma, 2 - qumqog‘oz, 3 - qistirma, 4 - silindr, 5 - taranglash shkivi, 6 - yuritish shkivi, 7 - dazmolcha.
Enli tasmali jilvirlash dastgohlarida jilvir qog‘oz, odatda, uchta shkivga tortiladi. Jilvir qog‘ozning sirpanishini kamayti- rish uchun vallar sirtiga rezina qoplanadi.
G‘o‘labur arrali va jilvirlash tasmali dastgohlarning ish qismla-ri — shkivlari aylanadi, kesish asbobi, ya‘ni g‘o‘labur arrasi yoki jilvirlash tasmasi zagotovkaga nisbatan ilgarilama harakat qiladi.